حتما شما هم این جمله معروف را شنیدهاید که: «حادثه خبر نمیکند!» این
جمله در مورد ما که کشورمان یکی از حادثهخیزترین کشورهای دنیاست و در
معرض حوادث غیرمترقبه زیادی قرار دارد، نمود بیشتری دارد. کمکهای اولیه یا
مراقبتهای اورژانسی، دانشی است که نه تنها خودمان را در مواقع ضروری
حمایت میکند؛ بلکه فرا گرفتن آنها میتواند روزی روزگاری به کارمان بیاید.
فوریتهای پزشکی همیشه اتفاق نمیافتند اما اگر اتفاق بیفتند شما وقت کافی
برای کسب اطلاعات در زمینه کمکهای اولیه ندارید. به منظور اقدام موثر،
آگاهی از چگونگی عملکرد در مواقعی که به نظر میرسد فرد آسیب دیده، شدیدا
بیمار است یا در وضعیت ناگواری قرار دارد بسیار حایز اهمیت است. مهارتهایی
که شما امروز به دست میآورید روزی شاید در مرگ و زندگی انسانی دیگر موثر
واقع شود.
کمکهای اولیه درموارد خونریزی بعد از تصادف
یکی از شایعترین آسیبها در کشور ما تصادفات است. بسیاری از تصادفات باعث
خونریزی از دست و یا دیگر اعضای بدن میشوند. وقتی صدمهای باعث خونریزی
میشود. برای بند آوردن خونریزی باید اقداماتی را انجام دهید. اغلب صدمات
خونریزی مرگباری را به دنبال ندارند اما اگر مقادیر قابل توجهی خون از
فرد برود، احتمال بروز شوک، بیهوشی و مرگ وجود دارد. مراقبتهای دقیق و
صحیحی باید برای بند آوردن خون و همچنین اجتناب از عفونت و سایر عوارض
احتمالی، صورت گیرد. اطلاعاتی که در زیر ارایه میشود شرح و توضیحی است
راجع به اقدامات اورژانسی صحیح برای بندآوردن خونریزی مصدوم بعد از یک
تصادف:
• برای بند آوردن خونریزی شدید ابتدا شخص مجروح را روی زمین قرار دهید.
در صورت امکان، سرش را کمی پایینتر از تنه قرار داده و پاهایش را بالا نگه
دارید. هر دو وضعیت با افزایش جریان خون مغز، احتمال غش کردن یا از حال
رفتن فرد را کاهش میدهند.
• در صورت امکان محل خونریزی را بالا بگیرید. به طور مثال، دست جراحت
دیده را بالاتر از قلب نگاه دارید. این کار جریان خون در ناحیه زخم را کاهش
میدهد زیرا قلب مجبور است درخلاف جهت نیروی جاذبه، خون را پمپ کند.
• هرگونه بافت مرده یا آشغال قابل رویت را از روی زخم پاک کنید. اشیای فرو
رفته در بدن بیمار را در نیاورید. در این مرحله سعی در کاوش یا تمیز کردن
زخم نکنید. فقط خونریزی را متوقف کنید.
• با یک بانداژ استریل، پارچه تمیز یا حتی یک تکه از لباس فشار مستقیمی بر
زخم اعمال کنید. اگر چیز دیگری دمدست نبود، با دست خودتان بر زخم فشار
وارد آورید.
• آن قدر فشار دهید تا خونریزی بند آید. وقتی خونریزی متوقف شد، زخم را
بسته و با نوار چسب محکم کنید. اگر هیچ چیز دمدست نیست، یک تکه تمیز لباس
را مورد استفاده قرار دهید.
• اگر خونریزی ادامه دارد و از لای گاز پارچهای که زخم را با آن
پوشاندهاید نشت میکند، بانداژ را برندارید بلکه روی آن پارچه یا گاز
بیشتری بگذارید.
• اگر خونریزی با فشار مستقیم بند نمیآید، بهتر است روی شریان اصلی که
به ناحیه زخم شده خونرسانی میکند فشار وارد کنید. مثلا در صورتی که زخم
روی دست یا ساعد است، شریان اصلی بازو را به استخوان فشار دهید. انگشتان
خود را روی شریان ثابت و بیحرکت قرار دهید و با دست دیگر همچنان بر زخم
فشار وارد آورید.
• وقتی خونریزی متوقف شد، ناحیه جراحتدیده را بیحرکت نگه دارید. بانداژ
را باز نکنید و از اورژانس تقاضای کمک کنید یا شخص مجروح را در اسرع وقت،
به نزدیکترین مرکز اورژانس برسانید.
کمکهای اولیه در موارد خونریزی از یک زخم باز
هنگام وقوع حادثه و سانحه ممکن است خونریزی از سطح بدن بسیار جزیی باشد (مثل خراش سوزن) یا وسیع باشد (مثل برش عمیقی که طی آن یکی از شریانها پاره میشود). همه زخمها نیاز به مراقبت و درمان صحیح دارند. مراقبت ناکافی میتواند عفونت جدی زخم را به دنبال داشته باشد. یک اقدام احتیاطی بسیار مهم برای پیشگیری از عفونت آن است که واکسن یادآور کزاز را همیشه سر موعد بزنید. در ایران این واکسن هر ده سال یک بار تزریق شود.