بررسی عوامل زیان آور محیط کار در آتش نشانی

بررسی عوامل زیان آور محیط کار در آتش نشانی

داود براتی/پیام ایمنی

1- مقدمه

سازمان‌های آتش‌نشانی با هدف نجات جان و مال انسان‌ها تشکیل شده‌اند و به منظور کاهش خسارات مالی و جانی ناشی از حوادث انسان ساخت و بلایای طبیعی اهتمام می‌ورزند. آتش‌نشانان افرادی هستند که آموزش‌های لازم در خصوص انواع روش‌های اطفای حریق، نجات و امداد در حوادث مختلف را فرا گرفته و قادرند در بحرانی‏ترین شرایط محیطی سخت و زیان آور، با استفاده از دانش فنی و تخصصی، مهارت‌ها و توانایی‌هایشان و با بکارگیری ماشین آلات و تجهیزات امداد و نجات به یاری حادثه دیدگان بشتابند و ایمنی را به جامعه ارمغان بخشند. براساس نتایج آمارهای حریق و حوادث سازمان آتش نشانی تهران، تعداد مصدومین و فوت شدگان ماموران آتش‌نشانی و میزان انفجارات در حوادث مختلف که جان و سلامت آتش‌نشانان را تهدید می‌کند بسیار نگران کننده است و جای تشویش دارد. از سوی دیگر عوارض و مخاطرات شغلی در این حرفه نیز با بروز و تشدید انواع بیماری‌های جسمانی، روحی و روانی جلوه می‌نماید. لذا متولیان بهداشت حرفه‌ای در جهت کنترل عوامل زیان‌آور آتش‌نشانی با بهره‌گیری از تجارب حاصله تلاش می‌نمایند.

2- نگاهی اجمالی به شرح وظایف آتش‌نشانان

برخی از وظایف مهم آتش‌نشانان به شرح ذیل می‌باشد:

- شرکت در حوادثی که جان انسان در خطر باشد (در تمام ساعات شبانه روز).

- عملیات امداد و نجات در حوادثی که جان حیوانی در خطر باشد.

- شرکت فعال در حوادث طبیعی به منظور یاری رساندن به هموطنان.

- اداره کردن و مهار آتش‌سوزی‌ها در صنایع و اماکن مختلف.

- بررسی علل حریق و حوادث در شرایط محیطی متفاوت.

3- مخاطرات شغلی آتش‌نشانان

آتش‌نشانان بر اساس شغل ویژه خود بطور 24 ساعته در معرض بسیاری از استرس‌های روحی و روانی و صدمات فیزیکی، شیمیایی و ... قرار می‌گیرند.

با توجه به مطالعات و بررسی‌ها، آتش‌نشانان در هر ماموریت می‌توانند در معرض عوامل زیان‌آور مختلفی قرار گیرند که سلامتی آنها را تهدید می‌نماید. این عوامل و آثار ناشی از آنها در زیر تشریح می‌گردد.

• صدای زنگ حریق و حادثه

عوارض فیزیولوژیکی که در اثر شوک ناشی از خارج شدن از یک وضعیت سکون و یا خواب نسبتا آرام با شنیدن صدای زنگ حریق و حادثه (با قدرت حداقل 85 دسی‌بل) در لحظات پیش بینی نشده ایجاد می‌گردد و همچنین پاسخ فوری و بیدرنگ به نجات و امداد شهروندان به‌ویژه در هنگام شب، بحدی شدت دارد که مقدار قابل توجهی هورمون آدرنالین بطور ناگهانی در آتش‌نشانان آزاد می‌گردد. این امر می‌تواند تغییراتی در ضربان قلب، فشار خون و متابولیسم بدن آتش‌نشانان بوجود آورد.

• استرس رانندگی و ترافیک

پس از اعلام حریق و حادثه، آتش‌نشانان به‌منظور امدادرسانی باید سوار بر خودروهای خود شده و در سطح شهر مسافتی را طی نمایند. رانندگی با خودروهای سبک وسنگین در ترافیک و معابر کم عرض و تقاطع‌های غیرهندسی، با توجه به استرس ناشی از دیر رسیدن به صحنه عملیات، آتش‌نشانان را از نظر روحی و روانی تحت تاثیر قرار داده و مضافا اینکه اگر خودروهای آتش‌نشانی نیز توان حرکت و سرعت لازمه را نداشته باشند بر میزان ترشحات آدرنالین آنان افزوده شده و قلب وسیستم گردش خون و گوارش آنان را تحت تاثیر قرار می‏دهد.