مار گزیدگی:

بحث در مورد مارگزیدگی در این سایت چندین بار درج شده و این هم بحث جدید
مار گزیدگی:




بیش از ۳۰۰۰ نوع مار در سراسر دنیا وجود دارد که فقط ۲۰۰ نوع از آنها سمی هستند.
مارهای سمی به دوگروه عمده تقسیم می شوند: مرجانها ( مار مرجان و مار کبری) و افعی ها ( مار افعی و مار زنگی)
مارهای افعی عامل بیش از ۹۰ درصد مار گزیدگیهای سمی می باشند و در بین آنها مار زنگی از همه خطرناکتر است.
انواع افعی های ایران:
- افعی شاخدار، بیشتر در نواحی مرکزی، شرقی و جنوبی ایران
- مار شاخدار، در نواحی شرقی و مرکزی و استانهای کرمان و فارس
- افعی پلنگی، در نواحی شرقی و مرکزی و استانهای کرمان و فارس
- مار جعفری، در نواحی شرقی و مرکزی
- افعی زنجانی
- افعی قفقازی
- افعی البرزی، در نواحی البرز و مرکزی ایران
خصوصیات مارهای سمی:
سر مارهای سمی مثلی شکل است، برخلاف مارهای غیرسمی که سر به صورت نیمه بیضوی است.
مارهای سمی دارای مردمک بیضی شکل بوده در حالیکه مردمک مارهای غیرسمی گرد است. (به استثنای مار مرجان)
معمولاً در انتهای دم مارهای سمی یک ردیف فلس وجود دارد، در حالیکه در مارهای غیرسمی تعداد ردیف های فلس ها ۲ یا بیشتر است.
مارهای سمی دارای Fang در محوطه دهانی می باشند که در واقع نوعی دندان تخصص یافته می باشد. و به عنوان ابزار تزریق زهر در مار محسوب می شوند بنابراین محل گزش مارهای سمی با دو سوراخ در محل گزش مشخص می شود، در مارهای غیرسمی محل گزش بصورت دو ردیف سوراخ هلال شکل معینی می شود.

پیشگیری از مارگزیدگی:
مراقب جایی که پای خود را قرار می دهید، جایی که دست خود را قرار می دهید و جایی که در آن مکان بازی می کنید و یا می نشینید باشید و در مناطق مارخیز بیش از پیش مراقب کودکان خود باشید.
مارها معمولا در فصل بهار، تابستان و پاییز در مکانهای سایه دار و خنک و در فصل زمستان در مکانهایی مانند درون غارها و تونل معادن زندگی می کند. ۷۲% از مارگزیدگی ها در در تاریکی (نیم ساعت قبل از غروب آفتاب تا ۲ ساعت بعد از آن) رخ می دهد. هیچگاه تلاشی برای به دام انداختن مارها و یا تخریب لانه آنها انجام ندهید.
معمولا ۹۵% از مارگزیدگی ها به دلیل بی دقتی در حین نقل و انتقال مار سمی و ۵% آن به صورت اتفاقی رخ می دهد.
علایم گزیدگی افعی ها:
- درد و حساسیت در محل گزش به صورت دردهای تیز و سوزاننده که در عرض ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از گزش ظاهر می شود.
- تورم در محل گزیدگی (۳۰ دقیقه) ۴ ساعت بعد از گزش ایجاد می شود. و ممکن است در عرض ۲۴-۱۲ ساعت افزایش یافته و کل اندام مبتلا را درگیر نماید.
- تاول و وزیکول (در طی ۳۶-۲۴ ساعت پس از گزیدگی تاول های کوچک ممکن است در محل ایجاد شوند.)
- تهوع و استفراغ
- بی حسی (پارستزی) در اطراف دهان، صورت و پوست سر و گز گز نوک انگشتان
- تب، لرز
- تعریق، ضعف بی حالی
- سرگیجه و حتی سنکوپ
- اختلالات انعقادی خون: یکی از مشخص ترین و مهم ترین علایم و نشانه های گزیدگی با افعی ها بوده و به صورت خونریزی از بینی، وجود خون در خلط، خون در ادرار، خون در مدفوع، خونریزی در شکم و داخل چشم و مغز بروز می نماید.
- کاهش سطح هوشیاری و شوک قلبی- عروقی


اقدامات خارج از بیمارستان:
گزش همه افعی ها با خطر جدی همراه است در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
- دور کردن مصدوم از محل حادثه (جهت جلوگیری از حمله مجدد مار)
- همه لباسهای سفت، کفش و جواهرات را از دست و پای بیمار خارج کنید.
- فعالیت فیزیکی بیمار را محدود و کم کنید.
- آرام باشید و ییمار را نیز آرام کنید و از حرکات بیش از حد او جلوگیری نمایید.
- اگر زمان دارید زخم را با آب و صابون بشویید.
- عضو را باید بی حرکت و هم سطح یا کمی پایین تر از سطح قلب نگه داشت.
- بستن تورنیکه در محل بالای گزیدگی بویژه اگر محل گزیدگی در دست ها یا پاها باشد. قابل ذکر است بستن تورنیکه نباید آنقدر سفت باشد که جریان خون اندام را مختل کند.
- خودداری از سرد کردن و کمپرس کردن عضو با آب سرد یا یخ ( این کار ممکن است منجر به قطع عضو بیمار شود).
- درصورتیکه انتقال بیمار به بیمارستان بیش از یک ساعت طول کشد با ایجاد یک برش به موازات محور عضو درگیر به طول تقریبی ۷-۶ میلی متر و عمق ۳ میلی متر نمود و عمل مکش را با دهان به مدت ۶۰-۳۰ دقیقه ادامه دهید. در صورت وجود زخم در محوطه دهان از انجام مکش با دهان خودداری کنید.
- بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان برسانید. بهترین درمان برای مارگزیده رساندن وی به مراکز درمانی است.
- لطفاً زمان را با تلاش برای کشتن و یا گرفتن مار از دست ندهید.
- علائم واکنش های حساسیتی شدید مانند عطسه، مشکل در تنفس یا تورم سریع و شدید، درد شکم، تهوع، سرگیجه، درد قفسه سینه، خرخر صدا وکبود شدن رنگ لبها از جمله مواردی هستند که سریعاً باید به اورژانس مراجعه شود.
- کودکان زیر سه سال، بیماران قلبی، دیابتی، افراد مسن و معلولین حرکتی و بیماران مبتلا به آلرژی در معرض خطر بالای حساسیت می باشند. گزش متعدد در ناحیه سر و گردن خطرناک تر می باشد. بهتر است در این موارد سریعاً به اورژانس مراجعه شود.
- بیمار را برای چند روز از نظر درد تشدید درد یا باقی ماندن تورم یا علائم شبیه آنفولانزا و یا تب تحت نظر قرار دهید و در صورت بروز این علائم سریعاً به پزشک مراجعه نمائید.
– درمان انتخابی پس از رسیدن به بیمارستان تجویز پادزهر تا ۴ ساعت اول پس از گزش می باشد. تا ۲۴ ساعت پس از گزیدگی هم پادزهر قابل استفاده است. ممکن است آنتی بیوتیک و واکسن کزاز هم تزریق شود.
¯ علایم گزیدگی با مار کبری و مار مرجان
افتادگی پلک ها، خواب آلودگی، ضعف عضلانی، فلج، اختلال تکلم و تنفس، آبریزش از دهان، استفراغ و تهوع
¯ علایم گزیدگی با مار آبی (دریایی)
درد عضلانی و تغییر رنگ ادرار به رنگ قهوه ای یا سیاه به علت تخریب عضله رسوب میوگلوبین در ادرار)

دوستان ضمن رعایت نکات فوق اگه بتونید ماری رو که باعث مصدومیت شده شناسایی کنید و مشخصاتش رو به دکتر بگید کمک بزرگیه.البته دقت کنید وقت رو تلف نکنید و در وهله اول هم مواظب جون خودتون باشید.