تئوری حریق

 1- 1- احتراق
 

احتراق عبارت است از واکنشی شیمیائی که در اثر ترکیب دو ماده شیمیایی که یکی اکسید کننده( مانند اکسیژن) ودیگری اکسید شونده( مانند نفت وبنزین) باشد: انجام شود.
در اثر احتراق حرارت تولید می شود. اگرحرارت حاصله در واحد زمان قابل توجه باشد وهمراه آن نور نیز تولید گردد گویند حریق یا آتش سوزی ایجاد گردیده است بنابراین واکنشهای شیمیائی کند که به مرور زمان حرارت آزاد می نمایند همراه با شعله نخواهد بود.
بطور مثال: زنگ زدن آهن نوعی اکسید اسیون کند بوده که توأم با شعله نیست.

2- 1 -نقطه شعله زنی
 

نقطه شعله زنی یک مایع عبارتست از درجه حرارتیکه آن مایع بخارات کافی جهت تشکیل یک مخلوط قابل اشتعال با هوا در سطح خود تولید نماید.
قابل ذکراست که در نقطه شعله زنی با ایجاد جرقه فقط یک لحظه شعله تولید می شود وادامه نخواهد داشت.

3 -1 -نقطه آتش
 

حداقل دمائی که درآن یک مایع به سرعت کافی تولید بخار جهت ادامه اشتغال بنماید را نقطه آتش گویند.
نقطه آتش معمولاً چند درجه بالاتر از نقطه شعله زنی است.

4- 1- درجه حرارت اشتغال (آتش گیری)
 

درجه حرارت اشتعال یک ماده (جامد- مایع- گاز) عبارتند از کمترین درجه حرارتی که باعث اشتعال ماده بدون احتیاج به عامل آتشزنه می شود.
در درجه حرارت اشتعال گسترش وادامه شعله خواهیم داشت.

5 –1 –مثلث آتش
 

هرگاه سه عامل حرارت – سوخت- هوا (اکسیژن) به نسبتهای معین در مجاورت یکدیگر وجود داشته باشند تولید آتش می گردد.
این سه عامل را که تواماً ایجاد شعله می نماید را به صورت سه ضلع یک مثلث نشان داده وبه آن مثلث حریق می گویند.
حرارت اکسیژن
سوخت مثلث آتش
البته باید توجه داشت: با در نظر گرفتن اینکه در طبیعت معمولاً سوخت وهوا در مجاورت یکدیگر قرار دارند، باید از تولید حرارت در کنار دو عامل مذکور جلوگیری نمود. لازم به تذکر است به منظور ایجاد شعله باید ابتدا جسم قابل اشتعال مقداری حرارت جذب نماید و بخار قابل اشتعال از خود متصاعد کند واین بخارات به نسبت معین با هوا ترکیب شوند تا دراثر حرارت کافی ایجاد اشتعال گردد.
بعضی از مواد به سه طریق خود بخود آتش می گیرند:
1-بالا بردن درجه حرارت ماده مورد نظر به میزان درجه آتشگیری
2-تماس دو ماده مخصوص پرمنگنات پتاسیم وگلسیرین اسید نیتریک با چوب یا کاغذ
3-مواد خود بخود سوز که در شرایط خاص( بدون حرارت دادن یا تماس مواد با هم) تحت شرایطی آتش می گیرند. مانند:
انبار علوفه- سبزی تازه چیده شده در انبار

6 –1 –انتقال حرارت
 

انتقال حرارت، انتقال انرژیست که در اثر اختلاف درجه حرارت بوجود می آید. انتقال حرارت در جامدات، مایعات وگازها.
انتقال حرارت درجامدات بیشتر از مایعات ودر مایعات بیشتر از گازهاست و علت آن تراکم ملکولی بوده که در جامدات ملکولها متراکم تر از مایعات است وبه همین صورت تراکم ملکولها درمایعات بیشتر از گازهاست.
موضوع انتقال حرارت درمورد شدت انتقال این انرژی صحبت می کند که به سه صورت زیر انجام می شود.
1-هدایت Conduction
2-جابجائی convection
3- تشعشع Radiation

7 –1 -انتقال حرارت بطریقه هدایت
 

هدایت، انتقال انرژی حرکتی یک ملکول به ملکول مجاور بود وتنها عامل ایجاد جریان حرارتی دریک جسم جامد و مات می باشد.
هرچه تماس ملکولی دریک جسم بیشتر باشد هدایت حرارتی در آن بیشتر است وحرارت دریک جسم از نقطه گرمتر به نقطه سردتر حرکت می کند.
مانند:سیخ داغ روی کباب پز

8- 1 -انتقال بطریقه جابجایی
 

انتقال حرارت بطریقه جابجائی دلیل اصلی پیدایش بادهاست. (کشش لوله بخاری) درحریقها گازهای گرم و محصولات احتراق از راه کانالهای کولر- پله کانها- کانال آسانسور و... بطرف بالا حرکت کرد وباعث گسترش حریق می شود.
ضمناً هوای داغ محل حریق باعث تشدید شدن هوای تازه از زیر می گردد واین عمل باعث شدت وگسترش حریق می گردد.
جریان هوای گرم درمحیط های بسته در اثر تراکم زیاد باعث درهم شکسته شدن شیشه ها شده وگاه حالت انفجاری گرفته دیوارها وسقفها را خراب می کند.

ادامه مقاله را در ادامه مطلب مشاهده نمایید