ست هیدرولیک نجات شامل مجموعه ابزار و تجهیزاتی ایست که با روغن هیدرولیک کار میکند.
و هدف نهایی آن رهاسازی مصدومین و قربانیانی ایست که که در حوادث مترقبه و غیر مترقبه گرفتار شده اند.
از کاربردهای مختلف این وسیله میتوان به
الف(کاربرد در حوادث ترافیکی و جاده ای
ب(کاربرد در حوادث آوار و آوار برداری
ج(کاربرد در آزادسازی معابر
و به طور کلی (بریدن فلزات,ایجاد فضا سازی بین دو جسم ,بلند کردن ,کشیدن,و...)اشاره نمود.
در کشور ما از دو برند معروف جهانی، به نام های (لوکاس و وبر)استفاده
میشود,که امروزه سعی شده در اکثر پایگاه های امدد و نجات بین شهری جمعیت
هلال احمر از ست های هیدرولیک وبر ,و بروز ترین تکنولوژی این شرکت استفاده
شود.
میتوان اجزای متشکله ست هیدرولیک نجات را به
دو بخش
الف(قسمت محرک نیرو.
ب(ابزارهایی که قابلیت اتصال به قسمت محرک را دارا میباشند.
توضیحات قسمت محرک ست هیدرولیک
(این قسمت شمل موتور اصلی که میتواند در انواع مختلف(بنزینی,نیروی
الکتریکی,باطری های شارژی,و پمپ هایی با نیروی محرک دستی یا انسانی)
** قسمت اجزای قابل اتصال به قسمت محرک**
این قسمت شامل اجزایی همچون
*فک هیدرولیک,
*جک هیدرولیک,
*قیچی هیدرولیک,
*قیچی و فک هیدرولیک(چند کاره),
*سیلندرهای تلسکوپی و ساده,
*قرقره و شیلنگهای رابط)
*زنجیر
کدهای اضطراری
110 پلیس
111 ارتباط با دولت
112 هلال احمر
113 اداره اطلاعات
114 اطلاعات سپاه
115 اورژانس
116 حراست انتظامی
117 خرابی تلفن ثابت
118 اطلاعات تلفن ثابت
119 اعلام ساعت رسمی
120 پلیس راه
121 اتفاقات برق
122 اتفاقات آب
123 اورژانس بهزیستی
124 مبارزه با گرانفروشی
125 آتش نشانی
129 دادگستری
131 جهاد کشاورزی
132 ارتباط با قوه مقننه
133 تاکسی برون شهری
134 هوا شناسی
137 شهرداری
190 شکایت از اورژانس
192 تقویم و ساعات شرعی
193 اداره پست
194 خرابی گاز
195 شکایت از مخابرات
197 شکایت نیرو انتظامی
199 فرودگاه هواپیمایی
کدهای چهار رقمی :
1504 حفظ منابع طبیعی
1540 حفظ محیط زیست
1480 مشاوره بهزیستی
1490 وزارت بهداشت
1520 اموزش و پرورش
1590 پزشک خانواده
1544 اینترنت اسیا تک
1690 نظام پزشکی
1616 بنیاد شهید ایثارگران
1819 شکایت از درمان
توصیه های ایمنی شب چهارشنبه آخر سال
کمکهای اولیه در آسیب های دستگاه اسکلتی – عضلانی
کمکهای اولیه برای تمام آسیب های اسکلتی ( شکستگی , دررفتگی و پیچ خوردگی ) یکسان است و شامل مراحل زیر می باشد:
1- با حفظ خونسردی , صحنه حادثه را ارزیابی و درخواست کمک می کنید .
2- وضعیت تنفسی و هوشیاری مصدوم را کنترل کنید .
3- تمامی زخم های باز را با گاز استریل بپوشانید و خونریزی را کنترل کنید .
4- اگر آسیب یا علامت واضحی وجود ندارد , ولی مصدوم از درد شکایت دارد,
همیشه مبنا را بر وجود شدیدترین آسیب اسکلتی یعنی شکستگی بگذارید و اقدامات
لازم را انجام دهید .
5- از اقدام برا ی جا انداختن موارد شکستگی یا در رفتگی به شدت پرهیز کنید
. به علاوه اگر سر استخوان شکسته از زخم بیرون زده است , سعی در فرو بردن
آن به درون زخم نداشته باشید , بلکه آن را با روش مناسب , پانسمان و بانداژ
کنید و سپس عضو صدمه دیده را با روش صحیح آتل بندی و بی حرکت کنید .
***********
در مواردی که شک به دررفتگی یا پیچ خوردگی نیز وجود دارد , باید درست مثل
موارد شکستگی عمل کنید و اقدامات لازم جهت بی حرکت کردن عضو را انجام دهید .
استفاده از کمپرس آب سرد از تورم بیشتر و درد می کاهد . به یا داشته باشید
که در این موارد نیز آتل بندی و بی حرکت کردن عضو لازم است .
در کل بی حرکت کردن عضو آسیب دید هاصل مهم و اساسی در موارد شکستگی ها و
دیگر آسیب های اسکلتی می باشد . برا یاین منظور از وسیله ای بنامآتل
استفاده می شود .
شکستگی جمجمه , دنده ها , ستون فقرات , لگن و ران شکستگی های خطرناکی هستند که به مراقبت های ویژه نیاز داند .
شکستگی جمجمه می تواند با خونریزی داخل جمجمه ای یا ضربه مغزی همراه باشد .
بنابراین باید سطح هوشیاری مصدوم , وضعیت تنفس و گردش خون , واکنش تقارن
مردمک ها و حس و حرکت اندام ها را بررسی کرد و در صورت لزوم و کمک های
اولیه مناسب را برا ی مصدوم انجام داد . در این موارد ثابت کردن سر و گردن
را فراموش نکنید .
شکستگی دنده ها گاهی با آسیب به ریه , قلب , کبد یا طحال همراه است . به
تنفس , نبض و فشارخون مصدوم توجه کنید و ه دنبال علائم خونریزی داخلی باشید
.
شکستگی لگن و ران به علت مجاورت با رگ های خونی بزرگ همیشه با خطر خونریزی
شدید داخلی و حتی مرگ مصدوم همراه هستند . همچنین خطر دیررس دیگر حرکت
چربی در خون (آمبولی چربی) به دنبال این شکستگی ها ( به ویژه شکستگی
استخوان ران ) و انسداد رگ های ریه است که معمولاً در عرض 24 تا 72 ساعت
بعد از شکستگی روی می دهد و با سرفه , تنگی نفس , احساس بی قراری و اضطراب ,
تند شدن تنفس و نبض مصدوم و علائم شوک همراه است . آتل بندی و ثابت کردن
سریع شکستگی ران بلافاصله پس از وقوع حادثه , احتمال بروز این عارضه ی
خطرناک را تا حد زیادی کاهش می دهد .
لگن در برگیرنده اندام ها یادراری – تناسلی است و شکستن لگن خطر آسیب به این اندام ها را در بر دارد .
شکستگی مهره های ستون فقرات ( به ویژه مهره های گردنی ) از اهمیت بالایی
برخوردار است و نیاز به مراقبتهای خاص دارد . بنابراین به علائم و نشانه
های آسیب به ستون فقرات (مثل زخم , کبودی یا سایر علائم ضربه به سر , گردن و
ستون فقرات , دردناک بودن ستون فقرات هنگام لمس , ضعف , فلج یا عدم
توانایی در حرکت دادن اندام ها و از دست دادن حس یا مورمور شدن قسمتی از
بدن در زیر ناحیه صدمه دیده ) توجه کنید و در صورت لزوم کمک های اولیه زیر
را برای مصدوم انجام دهید :
1- مصدوم را در وضعیت ثابت نگه دارید و از هر گونه جابه جایی مصدوم به شدت پرهیز کنید .
2- به سطح هوشیاری , راه هوایی , تنفس و گردش خون مصدوم توجه کنید . تنفس
این بیماران ممکن است به صورت شکمی باشد (بالا و پایین آمدن شکم با هر بار
تنفس )
3- نبض , حس و حرکت اندام ها رابررسی کنید .
4- کمکهای اولیه را برای سایر عوارض و صدمات جدی مصدوم را انجام دهید .
5- جز برای انجام احیای قلبی –ریوی یا دور کردن مصدوم از محل ناامن و خطرناک , اقدام به جابجایی مصدوم نکنید .
6- با کمک تخته کمری کوتاه یا بلند , ستون مهره های مصدوم را ثابت کنید .
7- تا رسیدن نیروهای امدادی به محل , از هرگونه جابه جایی مصدوم به شدت
خودداری کنید و به ارزیابی مداوم و یادداشت علائم حیاتی وی ادامه دهید .
انواع آسیب و کمک ها ی اولیه آنها:
انواع آسیب های وارده به دستگاه اسکلتی
معاینه و نشانه های آسیب به دستگاه اسکلتی – عضلانی
کمکهای اولیه در آسیب های دستگاه اسکلتی – عضلانی
هر اندازه بشر در پروژه های عمرانی از تکنولوژی اطلاعاتی بعنوان یک اهرم موثر برای افزایش دقت سود ببرد , به همان اندازه دارای دید بهتر و افزایش قدرت جهت اخذ تصمیم گیری های مناسب تر گردیده و در نتیجه این امر به افزایش سرمایه و سرمایه گذاری بیشتر سازمان ها در کسب اطلاعات و منابع اطلاعاتی , کمک می کند .
بسیاری از تصمیم گیری ها در پروژه های عمرانی و زیست محیطی به نوعی به مکان و موقعیت خاص جغرافیایی مربوط می باشد . در نتیجه وجود یک سیستم اطلاعات جغرافیایی هوشمند می تواند کمک اساسی به مدیران در اخذ تصمیمات بهینه ایفا کند . موارد نگران کننده بسیاری در جهان امروز با ابعاد جغرافیایی وجود دارد که باعث شده بشر به فکر ایجاد سیستم هایی باشد که دسترسی وی را به اطلاعات آسانتر و سریعتر نماید . از جمله این موارد می توان به مواردی نظیر : افزایش تصاعدی جمعیت جهان , آلودگی های زیست محیطی , خشکسالی , نابودی جنگل ها , سیل , زلزله , تغییرات آب و هوایی و غیره اشاره کرد .
تا کنون از GIS تعاریف زیادی شده است و همه در صدد آن هستند که بیان دارند چه چیزی GIS است ؟ با این وجود , سیستم های نوین امروزی GIS در دو شکل از اطلاعات به صورت برداری و شبکه ای مشترکند . نیاز کاربران , به اطلاعات برداری / شبکه ای از لایه های تصویری از جمله ارتوفتوی دیجیتالی به طور چشمگیری افزایش یافته است . در ارتباط با کاربرد GIS بحثهای زیادی تا کنون صورت گرفته است , لیکن آنچه مورد تاکید می باشد زمینه های عملی و تحقق عینی استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی است .
GIS در مدل سازی مانورهای نظامی , مدتهاست که در ارتشهای بزرگ دنیا به کار گرفته می شود . GIS با به کارگیری تکنولوژی شبیه سازی توزیعی , محیط مصنوعی میدانهای رزم را به وجود می آورد . شبیه سازی توزیعی , امکان فعل و انفعالات همزمانی را در موقعیتهای گوناگون جغرافیایی فراهم می آورد تا با همکاری یکدیگر , استراتژی جنگی را طراحی نموده و عکس العمل سلاحهای آینده را پیش از تولید مورد آزمایش قرار دهند . این امر به پرسنل نظامی امکان می دهد که مستقیما در فرآیند تولید سلاح های جدید دخالت داشته باشند .
در برخورد با سوانح مانند زلزله , GIS توانسته است عملا به نقش موثر و تعیین کننده ای دست یابد . تقریبا هر مسئله ای که زلزله در پی داشته باشد , ارتباط پیوسته ای با اطلاعات جغرافیایی و چگونگی گسترش منابع , کنترل مواد خطرناک , ارزیابی خسارت و تلاش در بازسازی و به تعبیری مدیریت سوانح دارد . و پیامدهای زلزله پس از وقوع حادثه , ارزیابی خسارت , برخورد و رویارویی با وضعیت اضطراری و تهیه گزارشات محلی از جمله کاربردهای GIS است . اطلاعات صحیح و به موقع لازم است تا ضمن تعیین میزان کمکها , اطلاعات و خدماتی را در اختیار مردم قرار دهد .
تکنولوژی GIS , با بهره گیری از گیرنده های GPS در مواجهه با شرایط اضطراری پیش آمده از نشت نفت در دریا نقش مهم و سازنده خود را به نمایش گذاشته است . منجمله , در پی انفجاری که در سال 1383 در برخوردکشتی باری با دو یدک کش در نزدیکی سن پترزبورگ پیش آمد , پس از چهارده ساعت تلاش با بهره گیری از GIS توانستند آتش را مهار نمایند .
پیش بینی فاجعه , پس از حادثه نشت کشتی نفت کش Exxon Voldez Spill در آلاسکا در سال 1989 , مسئولین ایالت فلوریدا اقدام به تشکیل گروههای واکنش سریع نمودند تا توانائیهای آن ایالت را در پیشگیری و پاکسازی لکه های نفتی ارزیابی نمایند . یکی از توصیه های گروههای واکنش سریع , اعلام عدم کارآیی و نقایص نقشه هایی بود که برای رویارویی با فاجعه نشت نفت به کار برده می شوند زیرا تنها نقشه هایی که چنین نشت ها را نشان می داد , نقشه های « حساسیت محیط های ساحلی و حیات وحش به نشت نفت در فلوریدا » بود که در سالهای 1979 و 1980 با استفاده از نقشه های توپوگرافی تهیه شده و دارای انواع خط ساحلی , منابع حیات وحش و نواحی مقابله با لکه های نفتی بودند . با رتبه بندی حساسیت محیطی , می توان آسیب پذیری خطوط ساحلی خاصی را در برابر نشت نفت مشخص نمود . بر اساس پیشنهاد گروههای واکنش سریع بایستی نقشه ها بازنگری و به روز در آمده و اطلاعات آنها در یک GIS وارد شود تا ضمن دستیابی به نقشه های بهنگام , توانایی تحلیل در زمان کوتاه انجام پذیر باشد
ادامه مقاله را در ادامه مطلب همین پست بخوانید ....
CO غلظت گاز | علائم مسمومیت |
50 PPM | بیشترین غلظت مجاز و بی خطر گاز CO در هوای محیط کار که یک انسان سالم بزرگسال در طی 8 ساعت مدام میتواند استنشاق نماید. |
200 PPM | سردرد خفیف ، احساس خستگی ، تهوع ، و سرگیجه پس از 2 تا 3 ساعت استنشاق هوای آلوده به گاز CO |
400 PPM | سردرد شدید ، تهوع ، و سرگیجه طی 1 تا 2 ساعت استنشاق هوای آلوده به گاز CO/ خطر جانی پس از 3 ساعت |
800 PPM | سردرد ، تهـوع ، و سرگیـجه پس از 45 دقیقـه قرار گرفتن در معـرض گاز CO / غش کردن و بیهوشی پس از 1 ساعت / مرگ طی 2 تا 3 ساعت |
1600 PPM | سردرد ، تهـوع ، و سرگیـجه پس از 20 دقیقه قرار گرفـتن در معـرض گاز CO/ مرگ طی 1 تا 2 ساعت |
3200 PPM | سردرد ، تهـوع ، و سرگیـجه پس از 5 تا 10 دقیقه قرار گرفـتن در معـرض گاز CO / مرگ طی 1 ساعت |
6400 PPM | سردرد ، تهـوع ، و سرگیـجه پس از 1 تا 2 دقیقه قرار گرفـتن در معـرض گاز CO / مرگ طی 30 دقیقه |
12800 PPM | مرگ طی 1 تا 3 دقیقه |
کنترل فشارهای روانی سه جزء دارد:
1- شناخت فشارهای روانی
2- پیشگیری از فشارهای روانی
3- کاهش فشارهای روانی
شناخت فشارهای روانی: با یادگیری علائم هشدار دهنده فشارهای روانی و مشاهده آن در شخص می توان باعث کاهش و یا پیشگیری از فشارهای روانی اقدامات مؤثر را انجام داد.این علائم عبارتند از:
1- تحریک پذیری و کج خلقی (اغلب به طور مستقیم متوجه همکاران، خانواده و دوستان می شود).
2- ناتوانی در تمرکز
3- تغییر حالت طبیعی
4- مشکل خواب یا کابوس (در افرادی که به صورت ساعتهای چرخشی کار می کنند و الگوی خواب آنها از حالت طبیعی خارج می شود شایع است).
5- اضطراب
6- دو دلی و تردید
7- احساس گناه
8- از دست دادن اشتها
9- از دست دادن میل جنسی
10- از دست دادن علاقه به کار
11- در مورد آخر انزوا و گوشه گیری
پیشگیری از فشارهای روانی:
الف) خوب بخورید:یک رژیم غذایی متعادل و سالم در پیشگیری از فشارهای روانی مؤثر است. مواد غذایی مانند نان، برنج، ماکارونی، سبزیجات، میوه، شیر، ماست، پنیر، گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و مقدار محدودی چربی (روغن و شیرینی) باشد. بهتر است مقداری چربی و شیرینی موجود در رژیم غذایی خود را کم کنید خوردن مقدار زیادی شیرینی باعث افزایش قند خون شده و دو ساعت بعد از مصرف آن قند خون پایین آمده
در نتیجه میل به خوردن شیرینی افزایش می یابد بهتر است از نان، حبوبات و برنج استفاده کنیم و انرژی لازم را از این دسته مواد کسب نمائید.
ب)خوب بنوشید:نوشیدن مقدار کافی از مایعات برای افراد فعالی که سرویسهای فوریتهای پزشکی را ارائه می دهند مهم است کم شدن آب بدن خطر عمده ای برای مأموران نیروی انتظامی، آتش نشانیها و پرشنل فوریتهای پزشکی یا اورژانس می باشد. نوشیدن آب به مقدار کافی جهت انجام فرآیندهای بدن ضروری است. آب میوه طبیعی نیز منبع خوبی جهت مایعات به حساب می آید. از مصرف بیش از اندازه کافئین خودداری کنید. زیرا با عث می شود که آدرنالین در بدن آزاد شود که این هورمون باعث افزایش فشار خون و همچنین افزایش فشارهای روانی می شود. بنابراین نوشیدن چای و یا قهوه را محدودتر کنید. همچنین از مصرف نوشابه های الکلی خودداری کنید.
ج) شاد باشید:یک شخص شاد آسیب زیادی ازفشارهای روانی نمی بیند مهم این است که روش زندگی شما متعادل باشد بهتر است در محیط کار و حتی منزل قبل از اینکه مشکلات موجود به فشار روانی تبدیل شود آنها را مطرح کنید.سعی کنید فعالیتهایتان طوری باشد که زمان کافی برای خواب و فعالیتهای شخصی داشته باشید، اوقاتی را با دوستانتان و افراد فامیل سپری کنید. سعی کنید با دوستانی که همکارتان هستند کمتر رابطه داشته باشید تا در وقت استراحت مجدداً مشکلات کار به میان کشیده نشود. به طور منظم ورزش کنید بهترین فعالیت شنا، دویدن و دوچرخه سواری می باشد چون در هوای آزاد انجام می شود.
کاهش فشارهای روانی:
اگر فشارهای روانی موجود در محیط کار یا خانه باعث ایجاد تنش های روحی مداوم می شوند بهتر است از افراد متخصص کمک بگیرید این افراد آموزش دیده اند که بدون پیش داوری ابتدا به حرفهای شما گوش فرا دهند و سپس به حل مسائلی که عامل فشارهای روانی شماست کمک خواهند کرد.
جمع بندی:
موارد زیر می تواند از فشارهای روانی در مواقع بروز حادثه و حین انجام عملیات بکاهد:آموزش فشارهای روانی قبل از زمان حادثه (این مورد به امدادگران کمک می کند که واکنشهای طبیعی فشارهای روانی را نسبت به موقعیتهای اورژانسی پیش آمده بشناسند و درک کند)، حمایت روانی توسط افراد همکار و همقطار در صحنه حادثه، برقراری جلسه های کنکاش منتقدانه فشارهای روانی ناشی از حادثه که این جلسه معمولاً بین 4 تا 72 ساعت پس از حادثه های بزرگ برگزار می شود و مسؤولین پیشنهادات و اطلاعاتی را در مورد فشارهای روانی ارائه می دهند اگر امدادگری فکر می کند که علائم و نشانه ای از فشارهای روانی غیر عادی را نشان می دهد باید با مسؤول خود یا یک مشاور صحبت کند و راهنمائیهای لازم را دریافت کند.
آژیر Alarm
تبدیل درکوپلینگها Adoptot
دستگاه تمام خودکا aquamatic
دستگاه تنفسی خودکار automatic respiration
لوازم accessories
ابزار apparatus
سرویس پیشگیری عمومی از آتش سوزی a national fire protection service
بلندگو air horn
سیم کف هوائی (مکانیکی) air foam system
مدخل هواگیری air intake
کپسول حاوی مواد اطفائی (سقف آویز) agent storage container
دستگاههای تنفسی breathing apparatus
دستگاه تنفسی با هوای تازه (یکنوع وسیله تنفسی) bloman
عدم ضبط وربط had housekeeping
خاموش کننده بی . سی. اف B. C. F, fire extinguisher
شعله blaze
پالایشگاه گاز (بید بلند) hid boland gas refinery
کلید اعلام کننده دستی با محافظ شیشه ای قابل شکستن break glass
آتش گرفتن catch fire
فشنگ گاز cartidge
انیدریدکربنیک carbon dioxide
دستگاه تنفسی صافی دار: canister
دستگاه تنفسی با هوای فشرده compressed air breathing apparatus
پودر شیمیائی chemical powder
نفت خام cruide oil
دستگاه تنفسی (با هوای فشرده) compressed air type
ظرفیت capacity
منبع آب cistern
واژگون capsize
پنبه نسوز chrysotil
توجه – احتیاط caution
جعبه کنترل(درسیستمهای ثابت اطفائی) control panel
گازهای قابل اشتعال combustible gas
شیر کنترل control valve
اره موتوری (برای گروه نجات) n saw
سیلندر هوای فشرده compressed air cylinder
سایر لغات در ادامه مطلب همین پست ....
* انفجار ؛
یک واکنش اکسیداسیون سریع است که منجر به اعمال فشار به سازه های مجاور گشته و به آن آسیب می رساند.
در هنگام انفجار با مقدار زیادی انرژی آزاد شده روبرو خواهیم بود.
تفاوت انفجار و حریق در همین آزاد سازی انرژی می باشد.
*** انفجارات به 5 گروه تقسیم میشوند :؟
1.BLEVE ؛
انفجار ناشی از بخارات حاصل از مایعات در حال جوشیدن .
این نوع انفجارات زمانی روی می دهد که ظرف نگهداری مایعات تحت فشار ،به
دلیل مجاورت با منابع حرارتی ، تحت فشار مضاعف ناشی از بخارات به وجود آمده
قرار گیرد که نتیجه آن آسیب دیدگی ظرف می باشد.
2.FIRE BALL؛
اگر مایعات قابل اشتعال در اثر آسیب دیدگی ظرف محتوی مایعات آنها به بیرون
نشت کند حریق به وجود آمده مانند توپی از اتش خواهد بود که بسرعت تشکیل
شده و باسرعت زیادی حرکت میکند.
3.JET FIRE؛
هنگامی که حریق بر اثر نشتی ایجاد شده ناشی از ظروف تحت فشار رخ دهد .حریق
به شکل جت در آمده و زبانه های شعله به صورت عمودی خواهد بود که طول این
زبانه ها به چند متر می رسد.
4.BOLLE OVER :
وقتی به نفت خام غلیظ حرارت می رسد یا اینکه دچار حریق می شود .
چنانچه از اب یا سایر خاموش کننده هایی که دارای ترکیب حجم درصد اب هستند
استفاده شود ، بخار داغ با افزایش حجمی معادل 1700 برابر نسبت به حالت مایع
در آمده و با توجه به امواج حرارتی ایجاد شده ، میزانی از نفت در حال
جوشیدن را از سطح مخزن خارج می شود یا به اصطلاح سر رفتن.
5.VAPPURE DENSTTY ؛
اگر این عدد بیشتر از یک باشد نشان دهنده این است که بخارات این ماده سنگین تر از هوا است.
اگر این عدد کمتر از یک باشد نشان دهنده این است که بخارات آن ماده سبکتر از هوا می باشد.
فلاش اور! این پدیده خطرناک ترین
لحظه حریق است . زمانی که اتاق سریعاً و با حالت انفجاری شعله ور می شود،
فلاش اور اتفاق افتاده است .تعریف علمی فلاش اور می گوید که این پدیده به
علت بازخورد تابشی حرارت اتفاق می افتد. گرمای برخواسته از حرق توسط
دیوارفوقانی( سقف) و محتویات اتاق جذب شده و دمای گازهای قابل اشتعال و
اثاثیه منزل را تا دمای خودبخود سوزیشان بالا می برد . این بالا رفتن دما
باعث بروز فلاش اور می شود.
منحنی حرارت - زمان فلاش اور
فلاش اور چندین تغییر اساسی در حرق را نشان می دهد:
1. این پدیده پایانی بر یک عملیات مفید جستجو و نجات است. به عبارت
دیگر باعث مرگ هر فردی محبوس در اتاق شعله ور خواه آتش نشان و خواه افراد
دیگر می شود.
2. همچنین پایان استفاده از خاموش کننده دستی برای اطفاء حریق را نشان
می دهد .بعد از وقوع فلاش اور نیاز به اطفاء با هوز آتش نشانی است.
3. نیز پایان مرحله اول حریق ( مرحله رشد ) و شروع مرحله دوم احتراق ( مرحله گسترش حریق ) را خبر می دهد.
4. در نهایت فلاش اور بیان کننده تغییر وضعیت حریق از محتویات اتاق به
خود ساختمان است.این ، شروع خطر ریزش آوار است. خطر بالقوه ریزش آوار از
مرحله گسترش حریق شروع شده و در مرحله افت ( حتی بعد از خاموش شدن حرق ) به
اوج خود می رسد.
فلاش اور در هر حریقی اتفاق نمی افتد.گاهی اوقات این پدیده رخ نمی دهد .
در برخی حریق ها ، فلاش اور مدت زمان طولانی رخ نمی دهد.اما این پدیده می
تواند ناگهانی و بدون علائم خاصی و درست در لحظه ورود آتش نشانان به صحنه
حریق رخ دهد.آتش نشانی به اندازه کافی خطرناک است ، ما نمی خواهیم در
عملیات اطفاء حریق قافلگیر شویم .
هنگام عملیات حریق ، فرماندهان و آتش نشانان ممکن است به کند کردن فلاش
اور در اتاق در حال سوختن ، نیاز داشته باشند.برای کند کردن آن ،شما ممکن
است چندین دقیه را وقت صرف کنید که می تواند حساس باشد . برای مثال شما
ممکن است برای عملیات جستجو و نجات در اتاق درحال سوختن و یا رفتن به بالای
حرق برای نجات یک مصدوم محبوس در حرق نیازمند کند کردن فلاش اور باشید .و
یا برای قرار دادن و عملیات با هوز (شلنگ) برای ضربه اولیه به حرق نیاز به
چند دقیقه زمان دارید که می خواهید با بتاخیر انداختن فلاش اور آنرا بدست
آورید.
سه روش برای جلوگیر از فلاش اور
1. انجام تهویه : با بازکردن در ها و پنجره های اتاق در حال سوختن ، شمت می توانید گرمای انیاشته شده در اتاق را آزاد کنید .
این روش زمانی که حریق در ابتدای مرحله رشد قرار دارد و اتاق پر از دود
شده و هنوز خیلی داغ نشده موثر ترین روش است . این روش با آزاد سازی گرمای
اتاق و کند کردن اثر بازخورد تابشی ، فلاش اور را کند کرده و خطر وقوع آن
را کاهش می دهد این روش همچنین قدرت دید در اتاق پر از دود را برای عملیات
جستجو و نجات بهبود می بخشد.
2. تهویه نکرده : در برخی حرق ها ، انجام عملی ، عکس عمل بالا می
تواند سبب بتاخیر انداختن فلاش اور شود . با تهویه نکردن و در عوض بستن
درها و پنجره ها ی اتاق در حال سوختن ، شما می توانید فلاش اور را به تاخیر
بیندازید. این روش زمانی که اتاق پر از دود شده و حرارت بسیار بالاست و با
توجه به منحنی بالا که فلاش اور ،درست ، در پایان مرحله اول و قبل از شروع
مرحله دوم حرق رخ می دهد بیشترین کارایی را دارد . استدلال منطقی تاکتیک
عدم تهویه این است که به دلیل کمبود اکسیژن ، آهنگ حرق کند شده که آن نیز
به نوبه خود انباشته شده گرم در اتاق را کند می کند و باعث بتاخیر افتادن
فلاش اور در اتاق بسیار داغ می شود . این عمل خود سبب کند شدن اثر بازخورد
تابشی میشود . آهنگ سوختن در حرق به عوامل زیادی بستگی دارد ولی بیشترین
اثر آنرا مقدار اکسیژن بکار رفته شده برای شعلع وری دارد . یک مثال برای
زمانی که شما ممکن است در را ببندید و حریق را تهویه نکنید تا فلاش اور را
بتاخیر بیندازید زمانی است که در پهن کردن هوز (شلنگ) تاخیر ایجاد شده و
همه افراد در بیرون اتاق در حال سوختن هستند و اتاق برای ورود و انجان
عملیات جستجو و نجات بسیار داغ است.
3. خاموش کننده دستی : تخلیه خاموش کننده دستی می تواند موقتاً حرارت
پایین اتاق در حال سوختن را خنک کند و فلاش اور را بتاخیر بیندازد.
برای اجتناب از به دام افتادن آتش نشانان توسط فلاش اور ، آنها باید علائم هشدار دهنده وقوع فلاش اور را بدانند.
علائم هشدار دهنده وقوع فلاش اور:دو علامت برای نشاندادن خطر فلاش اور وجود دارد:
گرمای مخلوط با دود و "رول اور"(ROLL OVER)
1. گرما :هنگامی که گرما با دود مخلوط می شود ، آتش نشانان را مجبور
می کند که برای ورود به اتاق و انجام عملیات جستجو و نجات دولا شده و روی
زانوها و دستها حرکت کنند . در این حالت باید توجه شود که ایتن از علائم
وقوق خطر فلاش اور است و ممکن است اتفاق بیافتد. تجمع حرارت در یک اتاق
پراز دود زنگ خطری برای آزاد شدن این گرما و وقوع فلاش اور است اگر گرمای
یک اتاق پراز دود سبب می شود که ما چهاردست و پا نزدیک کفاتاق حرکت کنیم ،
باید خطر وقوع فلاش اور را مد نظر قرار دهیم .اگر گرمای مخلوط با دود کمی
وجود دارد و یا اصلاٌ وجود ندارد ، پس خطر وقوع فلاش اور خیل کمتر است .
2. " رول اور " : رول اور یک اصطلاح فنی در آتش نشانی برای ظهور
روشنایی های مختصر و گاه وبیگاه در شعله مخلوط اب دود در سقف است .این
پدیده معمولاً از بیرون اتاق در حال سوختن و زمانی که آتش نشانان منتظرند
تا آب در هوز ( شلنگ) جریان پیدا کند ، قابل مشاهده است .هنگامی که درب
اتاق در حال سوختن اندکی باز می شود و دود به سمت راهرو حرکت می کند ، دود
ممکن است درون شعله های نامظم و گاه و بیگاه ، مشتعل شود. رول اور توسط
گاز های قابل اشتعال داغ در دود که درون شعله یا روشنایی کوچکی که با
اکسیژن هوا مخلوط شده است ، مشتعل شود ، ایجاد می شود .فلاش اور از دیگر
علائم هشدار دهنده وقوع فلاش اور ، فلاش اوری است که از دود خارج شده از
درگاه یا روزنه های پنجره اتاق در حال سوختن قابل مشاهده است و قبل از
فلاش اور اصلی اتفاق می افتد. هنگاهی که یکی از این علائم مشاهده گردید و
خطر وقوع فلاش اور وجود داشت ، روشهای جستجوی دفاعی باید توسط آتش نشان ها
مورد استفاده قرار گیرد .هرگاه خطر وقوع فلاش اور وجود داشته باشد ، روشها
و تاکتیک های استاندارد باید کوتاه و مختصر شده و روش جستجو و نجات دفاعی
باید جایگزین گردد.
روشهای جستجوی دفاعی:
دو روش جستجوی دفاعی برای کاهش خطر آسیب دیدگی و مرگ ناشی از فلاش اور وجود دارد :
1.کنار راهرو(در گاه ) :آتش نشان باید پشت درب را از احتمال وجود مصدوم
کنترل کند آنگاه وارد راهرو و یا اتاق شود البته نه بیش از یک ونیم متر ( 5
فوت ) ، کف اتاق را به حالت جارویی جستجو کند ، مراقب افراد بیهوش باشد
،اعلام خطر کند و آنها را صدا کند و منتظر پاسخ باشد . اگر پاسخی نیامد در
را ببندد و منتظر هوز (شلنگ) باشد . هنگامی که هوز رسید ، جستجو و نجات را
از پشت هوز انجام دهید ، اتاق و فضاهای اطراف هوز را جستجو کنید .
2.کنار پنجره: هنگاهی که پنجره بر اثر گرمای حریق می شکند یا توسط آتش
نشانان باز می شود و دود فوق العاده داغ و " رول اور " در دود مشاهده می
شود ، آتش نشان باید از ورود به اتاق خودداری کرده و بصورت چهار دست و توسط
ابزاری ناحیه زیر پنجره را به شکل جارویی جستجو کنند. در بسیاری از موارد
بر اثر ریزش در کنار پنجره ، فردی درست زیر تاقچه پنجره سقوط کرده است .
اگر مصدومی پیدا شد ، آتش نشان باید قادر باشد از زیر دود های بسیار داغ و
برق شعله های خارج شده از پنجره ، چهار دست و پا حرکت کرده و مصدوم را با
ایمنی کامل به بیرون از پنجره بفرستد.
بعد از وقوع فلاش اور ، نقطع بی بازگشت فرا می رسد . نقطه ای که یک آتش
نشان محبوس شده نجات نخواهد یافت و به در و یا پنجره ای که از آن وارد شده ،
نخواهد رسید . چقدر یک آتش نشان می تواند در درون یک اتاق در حال سوختن
باشد و هنوز بتواند زنده از درب اتاق خارج شود و بعد از وقوع فلاش اور
متحمل آسیب جدی نگردد؟ سوال میلیون دلاری این است که یک آتش نشان در یک
اتاق بسیاد داغ در حال سوختن که احتمال وقوع فلاش اوردر آن زیاد است تا چه
فاصله ای باید وارد شود؟
بالای 1.5 متر نقطه بی بازگشت است ما می توانیم این فاصله را با قرار دادن کنار هم چندین مدرک و دلیل ، محاسبه و اثبات کنیم.
برای مثال آزمایشات انجام شده در کالیفرنیا در سال 1960 نشان داد که حریقی
با حرارت 138 c -196 c(280 F-320 F) سبب آسیب های شدید و تخریب پوست
موضعی می شود .همچنین میانگین دما در اتاقی که فلاش اور اتفاق افتاده است
بین 538c-852c است . و بر اساس آزمایشات حرکت و زمان در هند بوک ایمنی
حریق ، یک شخص در حال راه رفتن بطور متوسط حدود 76 سانتیمتر در هر ثانیه
حرکت می کند . اکنون سوال اینست : لباسهای محافظتی آتش نشان چقدر می تواند
دمای بین 538 c – 852 c را قبل از اینکه آتش نشان دچار سوختگی شدید شود ،
تحمل کند ؟ اگر شعله ای با 538 c حرارت در اتاق در حال سوختن وجود داشته
باشد که در همان لحظه دچار فلاش اور شده است . آتش نشانی 1.5 متر درون اتاق
باشد ، و با سرعت 76 سانتیمتر در ثانیه به سمت راهرو سینه خیز برگردد ،
بین 538 c-852 c حرارت را در قسمتهای در معرض حریق پوست یا لوازم اطفاء
به مدت 2 ثانیه احساس خواهد کرد.در این حالت ، آتش نشان دچار هیچگونه
سوختگی نخواهد شد .
اگر می گویید که 3 متر داخل اتاقی که احتمال فلاش اور دارد ، شوید و فلاش
اور اتفاق بیفتد و شما سعی کنید که فرار کنید ، حرارتی بین 538 c-852c را
برای 4 ثانیه تجربه خواهید کرد .
5.4متر رفتن به داخل اتاقی که فلاش اور اتفاق خواهد افتاد و شما باید سینه
خیز فرار کنید ، شش ثانیه زمان می برد . درباره اش فکر کنید.
32 نکته مهم در مورد نصب دود کش:
1. فضای دودکش مجزا برای دستگاه های دارای سیستم احتراق داخلی مانند آب گرمکن، بخاری و ... .
2. قطر لوله دودکش در خروجی ساختمان می بایست برابر یا بزرگتر از قطر لوله خروجی دستگاه گاز سوز باشد.
3. دودکش نباید در تماس مستقیم با شیشه پنجره باشد زیرا در اثر حرارت باعث شکستن شیشه می شود و این امر به خودی خود خطر آفرین است.
4. عبور دودکش از فضای داخل حمام و سقف کاذب ساختمان مجاز نیست زیرا این امر باعث پوسیدگی دودکش می شود.
5. محل اتصالات دودکش می بایست کاملا بررسی شود و از آب بندی و ثبات آن اطمینان حاصل گردد.
6. اطراف دودکش های موجود در موتور خانه به منظور جلوگیری از نشط گاز
مونواکسید کربن به محیط موتورخانه و ساختمان باید کاملا دودبند شوند.
7. دوکش وسایل گازسوز و هواکش (فن) نباید از یک کانال یا لوله عبور داده شوند.
8. جنس دود کش می بایست مقاوم در برابر حرارت و بدون منفذ و نشتی باشد،
استفاده از لوله های پلاستیکی و آکاردئونی آلومینیم مجاز نیست.
9. دودکش می بایست از ورقه های ضخیم گالوانیزه ( ضد زنگ) و یا لوله ی سیمانی انتخاب شود.
10. کانال دودکش باید از بالا و پایین با هوای آزاد در ارتباط باشد.
11. سطح دودکش های تو کار می بایست حد اقل یک متر از کف پشت بام بالاتر
بوده و از دیوار های کناری هم به اندازه ی یک متر فاصله داشته و همچنین
مجهز به کلاهک H باشند.
12. هنگام اضافه کردن طبقه ی جدید به ساختمان، دودکش های قدیمی را به صورت
عمودی و استاندارد ادامه داده و می بایست احتیاط لازم جهت جلوگیری از
سقوط مصالح به داخل دودکش که موجب مسدود شدن آن می شود را اتخاذ نمود.
13. به منظور جلوگیری از بازگشت دود وسایل گاز سوز از طریق دودکش به محیط و
همچنین دریافت هوای مورد نیاز جهت سوختن، در ساختمان ها می بایست در قسمت
زیرین درب ورودی ساختمان ها دریچه تهویه کرکره ای یا آیفونی به طول 20*50
تعبیه شود. همچنین زیر درب اتاق خواب ها باید به اندازه ی 3 تا 5 سانتی متر
باز باشد.
14. به منظور تامین هوای مورد نیاز وسایل گازسوز همچون آبگرمکن دیواری و
زمینی در محیط هایی با فضای محدود باید دریچه ی هوای مناسب در پشت دستگاه
تعبیه شود.
15. دودکش نباید به صورت افقی با کلاهک یا بی کلاهک زیر سقف و بالکن نصب گردد.
16. دودکش مورد استفاده در بخاری های دیواری جهت استفاده در فضاهای عمومی می بایست حداکثر در ارتفاع 120 سانتی متری نصب گردد.
17. دوودکش مناسب جهت استفاده در شومینه بایستی دارای قطر 15 سانتی متر باشد. زیرا امکان بازگشت دود در شومینه وجود دارد.
18. دودکش شوفاژ متناسب با ظرفیت آن متفاوت است اما برای شوفاژ با حداقل ظرفیت قطر حداقل 20 سانتی متری مناسب می باشد.
19. دودکش مورد نیاز آبگرمکن های دیواری از قطر 15 سانتی متر به بالا پیشنهاد می شود.
20. دودکش مناسب در پکیج به علت مصرف بالای آن از قطر 15 سانتی متر به بالا مناسب است.
21. قرار گرفتن خروجی دودکش در فضای بین دو ساختمان می تواند منجر به ورود
گاز مونواکسید کربن از طریق منافذ به هر یک از ساختمان ها شود. همچنین
نشست ساختمان ها ممکن است موجب بسته شدن مسیر خروج دود گردد که به این
دلایل این کار کاملا غیر مجاز است.
22. شیب لوله های افقی در داخل واحدها می بایست رو به بالا (مثبت) باشد.
23. ارتفاع قسمت های عمودی دودکش ( خروجی) بایستی حداقل 3 برابر طول قسمت
های افقی آن باشد و ارتفاع بخش عمودی نبایست از یک متر کمتر باشد.
24. استفاده از سیستم های مرکزی مانند شوفاژ مانع از درزبندی و بستن منافذ
نخواهد شد و اتفاقا این عمل باعث کاهش مصرف انرژی نیز می شود.
25. دودکش های عمودی می بایست توسط بست های مناسب به دیوار متصل شوند و همچنین وزن آنها توسط پایه های مخصوص مهار شوند.
26. استفاده از زانو و پیج و خم های زیاد در مسیر دودکش به علت کاهش کارایی دودکش جایز نیست.
27. در صورت استفاده از زانوی 90 در دودکش می بایست به ارتفاع بخش عمودی اضافه شود.
28. سیستم گرمایشی مناسب در آپارتمانهای زیر 50 متر شوفاژ، فن کویل، داکت
اسپیلت یا گرمایش از کف و یا نهایتا بخاری می باشد و بهتر است از دیگر
ابزار گرمایشی مانند پکیچ استفاده نشود.(در صورت نیاز به تبصره های مبحث 17
رجوع شود)
29. ساخت حمام در کنار شوفاژ جایز نیست.
30. استفاده ی همزمان شومینه و بخاری در واحدهای کوچک توصیه نمی شود.
31. استفاده از لوله های فلزی و سیمانی از پیش ساخته به دلیل دارا بودن
لبه صاف مجاز نمی باشند. اتصالات می بایست از نوع نر و ماده باشند.
32. استفاده از دودکش های آجری به علت داشتن منافذ زیاد جایز نیست.
کلمات و اصطلاحات آتش نشانی
( انگلیسی به فارسی )
آژیر Alarm
تبدیل درکوپلینگها Adoptot
دستگاه تمام خودکار aquamatic
دستگاه تنفسی خودکارautomatic respiration
لوازمaccessories
ابزار apparatus
سرویس پیشگیری عمومی از آتش سوزی a national fire protection service
بلندگو air horn
سیم کف هوائی (مکانیکی) air foam system
مدخل هواگیری air intake
کپسول حاوی مواد اطفائی (سقف آویز) agent storage container
دستگاههای تنفسی breathing apparatus
دستگاه تنفسی با هوای تازه (یکنوع وسیله تنفسی) bloman
عدم ضبط وربط had housekeeping
خاموش کننده بی . سی. اف B. C. F, fire extinguisher
شعله blaze
پالایشگاه گاز (بید بلند) hid boland gas refinery
کلید اعلام کننده دستی با محافظ شیشه ای قابل شکستن break glass
آتش گرفتن catch fire
فشنگ گاز cartidge
انیدریدکربنیک carbon dioxide
دستگاه تنفسی صافی دار: canister
دستگاه تنفسی با هوای فشرده compressed air breathing apparatus
پودر شیمیائی chemical powder
نفت خام cruide oil
دستگاه تنفسی (با هوای فشرده) compressed air type
ظرفیت capacity
منبع آب cistern
واژگون capsize
پنبه نسوز chrysotil
توجه – احتیاط caution
جعبه کنترل(درسیستمهای ثابت اطفائی) control panel
گازهای قابل اشتعال combustible gas
شیر کنترل control valve
اره موتوری (برای گروه نجات) chain saw
سیلندر هوای فشرده compressed air cylinder
آزمایش آب کشیدن از عمقdeep lift test
یخ خشک (co2) جامد dry ice
پودر خشک dry powder
کاشف حریق detector
سیستم سرد کننده آبی (برای خنک نگهداشتن مخازن سوخت) drencher
خاموش کننده پودری dry powder fire extinguisher
سیستم مخابراتی dispatching system
مخابره کردن dispatch
خاموش کننده پودری مورد مصرف برای آتش سوزی های مختلف
Dry chemicsl for ordinary combustible
تخلیه (خالی کردن) discharge
خاموش کننده دستگاه extinguisher
اطفاء کردن extinguise
آتش سوزیهای برقی fires electrical
وسایل equipment
آتش زدن fire
لوله خرطومی suction
سرلوله مه پاش fog nozzle
کف foam
پیش گیری از آتش سوزی fire prevention
تیم مامورین آتش نشانی fire brigade
شعله flame
ماشین آتش نشانی fire engine
پلکان یا نردبان فرار fire escape
سیستم ثابت اطفائی fixed installation system
قایق آتش نشانی نجات fireboat
لباس نسوز fire approach garment
(درب) حریق بند fire door
مولد کفساز (سرلوله کفساز) foam making branchpipe
مایع مولد کف foam compound
جعبه شیلنگ fire cupboard
وسیله تزریق (کف) foam propprtionateor
مه (بصورت مه) fog
ژنراتور سازنده کف foam making generator
آتش های تصادفی (آتش سوزیهای اتفاقی) fire hazard
حریق زیاد وسریع fast fire
بیمه آتش سوزی fire insurance
قایقهای یدک کش اطفائی fire fighting tug bouts
لوله اتصال ومکش کف foam compound suction pipe
ظرف مخزن کفساز foam compound container
محلول آب وکف foam water solution
پمپ مخلوط کن کف (درسیستم ثابت) foam compound pump
سیستم اعلام خطر آتش سوزی fire warning system
سرلوله کفساز زباله پلاستیکی مکنده کف (یک نوع سر لوله پرفشار) foam making byanchpipe and pick up tube
نسبت جریان (مثل روان شدن پودر از یک نوع سرلوله – 4 کیلوگرم درثانیه flow rate (4 kg.sec)
سیستم ثابت کف پاش foam sprinkler system (protecting oil tankers)
گاز gas
گازیاب gas- tester
تانکر سوخت گاز gas tanker
تعمیر کار وسائل گاز سوز gasman
ماسک ضدگاز gas mask
اجاق گاز gas burner
مخزن آب (مستقر درارتفاع مناسب) gravity tank
درجه gauge
کنتور گاز gas - meter
مواد هالوژنه halogenated agent
سکوی هیدرولیک (روی ماشین آتش نشانی) hydraulic platform
حرارت heat
سیلندر گاز هالون halon cylinder
لوله لاستیکی hose reel
انشعاب آب آتش نشانی hydrant
سیستم های ثابت اطفائی فشار high pressure systems with CO2
قوی گاز کربنیک (سیلندرهای گاز سری شده که با نیروی برق یا باطری بکار می افتد)
خاموش کننده سقف آویز (باتخلیه سریع) highrate discharge extingusisher
کف پرتوسعه high expansion foam
کف سنگین heavy foam
سیلندر گاز هالوژن halon cylinder
مواد هالوژنه halogenated agent
خاموش کننده را سر بالا نگهدارید Hold upright
تزریق کننده بین مسیر inline inductor
مربی instructor
آتش زدن ignite
به نسبت in the ratio of
فشار سنج (شاخص) indicator
بهنگام آتش سوزی in case of fire
اشعه های مادون قرمز infrared raysb
تیم آتش نشانان صنعتی Industrial fire Brigade
گاز مایع Liquid gas
نجات Life saving
انواع خودروهای آتشنشانی برای تقسیم بندی خودروهای آتشنشانی روشهای مختلفی وجود دارد.
به عنوان مثال در یک تقسیم بندی، براساس ظرفیت خودرو، خودروهای آتشنشانی را در دو بخش و ۶ گروه تقسیم نمودهاند.
بخش الف: خودروهای سبک شامل دو گروه؛
۱- سواریهای ستادی
۲- استیشن، ون و وانت بخش
ب: خودروهای نیمه سنگین و سنگین شامل ۴ گروه؛
۱- کامیونهای دومحور
۲- کامیونهای سه محور
۳- کامیون و تریلرهای سه محور به بالا
۴- خودروهای پشتیبانی و ویژه
در تقسیم بندی دیگری خودروهای آتشنشانی براساس نوع کاربری دسته بندی شدهاند.شامل:
۱- خوردوهای ستادی (سواری)
۲- خودروی آمبولانس
۳- خودروی آتشنشانی معمولی
۴- خودروی حامل نردبان
۵- خودروی آتشنشانی فرودگاهی
۶- خودروی آتشنشانی صنعتی
۷- خودروی آتشنشانی جنگل
۸- خودروی نجات و حوادث ویژه
۹- خودروی فرماندهی و هدایت عملیات
۱۰- خودروی پشتیبانی
***********************
۱- خودروی ستادی (سواری) این خودرو ضمن استفاده و تردد روزمره فرماندهان آتشنشانی، این امکان را فراهم میکند تا فرمانده بر حسب مورد و به ویژه در حوادث به نسبت شدید و مهم، به سرعت در محل حادثه و صحنه عملیات حضور یابد. از این نظر خودروی مزبور از انواع سواریهای قوی، پرسرعت و ایمن در نظر گرفته میشود. این خودروها به بیسیم، آژیر و چراغ گردان مجهز بوده، رنگ آمیزی و علائم ویژه آتشنشانی را دارد.از آنجایی که فرماندهان آتشنشانی به طور معمول لباس رسمی خدمت به تن دارند، اما در صحنه عملیات بایستی از لباس و وسایل حفاظتی استفاده نمایند. این گونه البسه و وسایل (مثل کلاه ایمنی، اورکت حریق، شلوار، چکمه، دستکش و…) در خودرو قرار داده شده است. همچنین بعضی وسایل اعم از بلندگوی دستی، نورافکن دستی و… نیز در آن قرار دارد.
۲- خودروی آمبولانس در بعضی از کشورها، مثل کشور ژاپن، خدمات فوریت های پزشکی نیز توسط آتشنشانی ارائه میگردد، بنابراین، در سازمان آتشنشانی این کشورها به منظور ارائه خدمات پزشکی به قربانیان حوادث و بیماران اتفاقی، انواع آمبولانس مجهز با پرسنل کاملا تعلیم دیده و کار آزموده در نظر گرفته شده است. همچنین، از آنجایی که آتشنشانان هنگام عملیات اطفاء حریق، نجات و امداد و مقابله با حوادث مختلف در معرض انواع جراحتها و آسیبها قرار دارند، بایستی در صحنه حادثه، به ویژه حوادث شدید و مهم، امکانات درمانی- مراقبتی مستقر شود.
۳- خودروی آتشنشانی معمولی (۱) این خودروها مهمترین و پرمصرفترین وسیله برای مبارزه اساسی با آتشسوزی محسوب میشود. از آنجایی که بیشتر این خودروها با استفاده از شاسی کامیون ساخته میشود، به آنها کامیون آتشنشانی نیز گفته میشود. این خودرو اصلیترین وسیله اطفای حریق سازمانهای آتشنشانی، مستقر در سکونتگاههای انسانی، اعم از شهرها، شهرکها و روستاها، را تشکیل میدهد، از این نظر به «خودروی آتشنشانی شهری» نیز مشهور است. قسمتهای اصلی خودرو اجزای اصلی این خودروها عبارتند از:
۳-۱ – شاسی
۳-۲- مخزن آب و کف
۳-۳- پمپ
۳-۴ – اتاق
۳-۱- شاسی: این قسمت ساختار اصلی خودرو را تشکیل داده و سایر قسمتها به روی آن نصب میشود. همچنانکه قبلا اشاره شد، برای ساخت این گونه خودروها به طور معمول از مناسبترین شاسیهای کامیون استفاده میگردد. البته، برای تولید خودروهای سبک، از وانت، ون و خودروی استیشن (مناسب) نیز استفاده میگردد. از جمله شاسیهایی که در سالهای اخیر در کشور ما برای تولید این گونه خودروهای آتشنشانی به کار گرفته میشوند، عبارتند از: رنومیدلام، ایسوزو، آتگو، ولوو FM۹ و FM۱۲، دنیز و…
۳-۲- مخزن آب و کف: با توجه به اینکه محدوده شهرها و روستاها، بیشتر آتش سوزی از نوع A (خشک) است و برای مبارزه با آتش سوزی های یاد شده «آب» بهترین ماده اطفاعی است، برای ذخیره آب در این گونه خودروها، مخزن مناسبی روی شاسی نصب میگردد. اما باید توجه داشت، آب به نسبت سنگین است. هر مترمکعب آب به تقریب یک تن وزن دارد. از این نظر برای دوری جستن از سنگینی بیش از حد خودرو و در نتیجه بروز مشکلاتی مثل کاهش قدرت تحرک و مانور خودرو و… باید گنجایش مخزن آب متناسب با ظرفیت شاسی و قدرت موتور آن باشد. به طور معمول مخزن آب از ورقهای استینلس استیل، ساخته میشود تا در مقابل زنگ زدگی و خوردگی به نسبت مقاوم باشد. بعضی کارخانه های سازنده خودروی آتشنشانی، برای افزایش مقاومت فلز مخزن، در مقابل زنگزدگی و پوسیدگی، آن را از داخل با مواد عایق مثل «اپوکسی گلاس» پوشش میدهند. مخزن آب بعضی از خودروهای سبک آتشنشانی از جنس PVC، مواد مرکب و یا فیبر شیشه تهیه میشود، تا علاوه بر مقاومت در برابر زنگزدگی، از نظر وزن نیز سبکتر باشد.
حرکت به نسبت سریع خودروی آتشنشانی، ترمز و توقف های ناگهانی، گردش به چپ و راست، حرکت در پیچها، باعث تلاطم آب داخل مخزن شده و موج ایجاد میکند. این پدیده میتواند با ایجاد مشکل جدید در کنترل و هدایت خودرو، باعث تصادف و حتی واژگونی آن گردد. برای اجتناب از این خطرات، با استفاده از پرههای طولی و عرضی، در داخل مخزن «موجگیر» ایجاد میشود. برای بازدید، سرویس و شستشوی مخزن، دریچهای به نام «دریچه آدم رو» در مخرن آب، تعبیه میشود. برای مبارزه اساسی با آتشسوزیهای کلاس B (مایعات قابل اشتعال) کف آتشنشانی مؤثرترین ماده اطفائی است. از این نظر در این گونه خودروها مخزن دیگری به گنجایش یک دهم مخزن آب، برای ذخیرهسازی مایع کفساز (۳) در نظر گرفته میشود. اما، از آنجایی که وقوع این نوع آتشسوزیها در محدوده شهرها و روستاها به نسبت آتش سوزیهای کلاس A، بسیار کمتر است، مایع کفساز داخل این مخزن شاید تا چندین ماه بدون استفاده بماند. در نتیجه ممکن است هم به مایع مزبور و هم به مخزن آن آسیب برسد (به عنوان نمونه مایع کفساز دچار کپکزدگی و مخزن آن دچار پوسیدگی شود). از این نظر بعضی از کارخانه های سازنده خودروهای آتشنشانی، این مخزن را حذف نموده، گالن های محتوی مایع کفساز و سایر ادوات ویژه تولید کف خاموش کننده، اعم از تناسب ساز و… را در داخل اتاق ابزار خودرو جاسازی کرده اند.
۳-۳- پمپ: پمپ خودروی آتشنشانی قلب آن محسوب میشود. این پمپ از نوع پمپ آتشنشانی سنتری فیوژی (۴) است. به طور معمول پمپ در عقب شاسی نصب میگردد. برحسب نوع پمپ و تجهیزات آتشنشانی در نظر گرفته شده برای نصب در خودرو، لوله کشیهای لازم صورت میگیرد. به عنوان مثال، لوله خروجی آب از مخزن به پمپ، لوله خروجی آب از پمپ به هوز ریل (۵)، لوله خروجی آب از پمپ به مانیتور آب و کف (۶) و…
هوز ریل عبارت است از قرقره فلزی که شلنگ لاستیکی فشار قوی به دور آن پیچیده شده است. طول شلنگ مزبور ۵۰ ا ۳۰ متر بوده و یک لوله مناسب (در بیشتر مواقع نازل مسلسلی) به آن نصب میشود. این مجموعه، به طور معمول در انتهای خودرو و در محل مناسبی که فوری در دسترس باشد، در بالای پمپ نصب میگردد. از هوز ریل برای عملیات سریع آتشنشانی، مثل اطفای حریق خودروی مشتعل، استفاده میشود. مانیتور برای پرتاب آب یا کف آتشنشانی از فاصلههای دور به کار برده میشود، به طور معمول در بالای اتاق خودرو نصب میگردد. این وسیله در مبارزه با حریقهای شهری کاربرد چندانی ندارد. به همین دلیل بیشتر کارخانههای خارجی سازنده خودروی آتشنشانی، آن را در خودروهای آتشنشانی معمولی نصب نکرده، بلکه مانیتور سیار در داخل اتاق ابزار خودرو قرار میدهند. تا در صورت لزوم، از آن استفاده شود. پمپ آتشنشانی سنتری فیوژی نصب شده در خودروهای آتشنشانی، به طور معمول دارای دو سیستم عملکردی آبدهی با فشار معمولی و فشار قوی است.
در سیستم عملکرد فشار قوی از حجم آبدهی کاسته و بر فشار آن افزوده میشود. در سیستم عملکردی معمولی حجم آبدهی زیاد ولی فشار آن کم است. به طور مثال در پمپ مدل NH -۳۰ (روز نباور)، میزان آبدهی از قسمت فشار معمولی، ۲۴۰۰ تا ۳۰۰۰ لیتر در دقیقه با فشار ۱۰ بار و میزان آبدهی از قسمت فشار قوی، ۲۵۰ تا ۴۰۰ لیتر در دقیقه با ۴۰ بار فشار است. نیروی محرکه برای به کار انداختن پمپ نصب شده در خودروی آتشنشانی، همان نیروی موتور خودروی مزبور است، که توسط دستگاهی به نام P. T. O، که به روی گیربکس خودرو نصب میشود، به پمپ آتشنشانی انتقال مییابد. روش کار به این شرح است؛ ابتدا بایستی خودروی آتشنشانی به طور کامل متوقف شده و ترمز دستی کشیده شود. سپس کلاچ گرفته شده (پدال کلاچ به طور کامل فشار داده شده)، دنده خلاص گردد.
چند ثانیه به همین حالت درنگ نمود. سپس PTO را درگیر کرد و به تدریج کلاچ را آزاد کرد (به آرامی فشار از روی کلاچ برداشته شود). در این حالت پمپ خودروی آتشنشانی شروع به کار میکند. پمپ نصب شده در خودروی آتشنشانی، توانایی آبگیری از انواع منابع آبی روباز، اعم از استخر، نهر، رودخانه و…، مخازن آبی در ارتفاع و همچنین تاسیسات آبرسانی شهری، اعم از شیرهای آتشنشانی ایستاده و زمینی را دارد. ۳-۴- اتاق: اسکلت یا چارچوب اتاق از پروفیل فولادی ساخته شده و با ورقهای فولادی پوشیده میشود. کف، سقف و سایر قسمتهایی که احتمال تردد افراد وجود دارد، با ورق عاجدار آلومینیومی پوشیده میگردد. با توجه به طرح اتاق، چند یا چندین در کرکرهای برای اتاق در نظر گرفته میشود. داخل اتاق ابزار، براساس طرح آن و نوع ابزار و تجهیزاتی که در آن قرار خواهد گرفت (اعم از محل کپسولهای آتشنشانی، آچارها، لولهها، سرلولهها و…) فضاسازی میشود. ۴- خودروی حامل نردبان: این گروه از خودروهای امدادی برای انجام عملیات آتشنشانی امداد و نجات در ارتفاع ساخته شده اند. ساختمان کلی آنها عبارت است از یک شاسی که نردبان کشویی یا بالابرهیدرولیکی به روی آن نصب شده است. به گروه اخیر، سطوح هیدرولیکی (۸) یا اسنوکل (۹) نیز گفته میشود. نمونههای جدید این خودروها، تجهیزاتی از قبیل سبد حمل افراد، مانیتور ثابت آتشنشانی، برانکارد حمل بیمار و… نیز دارند. نردبانهای موتوری در انواع سبک (کم ارتفاع)، متوسط و بلند ساخته شدهاند. ولی به طور معمول نوع ۳۲ و ۵۲ متری آنها کاربرد بیشتری دارد. خودروهای حامل نردبان فاقد مخزن آب یا هر ماده خاموش کننده دیگر بوده، ولی بعضی از انواع آنها پمپ آتشنشانی دارد.
۵- خودروی آتشنشانی فرودگاهی: براساس استانداردهای سازمان جهانی هواپیمایی کشوری (ICAO) تمام فرودگاه های غیرنظامی بایستی خودروهای آتشنشانی و امداد متناسب خود را داشته باشند. بدین ترتیب گروهی از خودروهای آتشنشانی به طور اختصاصی برای خدمت در فرودگاهها طراحی و ساخته میشوند. از ویژگی های این خودروها میتوان، شتاب زیاد، امکان حرکت مطلوب در زمینهای ناهموار اطراف فرودگاه، مخزن آب و کف بزرگ، مانیتور پر قدرت و… را نام برد. از آنجایی که امدادرسانی به هواپیماهای سانحه دیده بایستی بسیار سریع صورت گیرد هم به لحاظ نجات جان سرنشینان هواپیما و هم از نظر موفقیت در فرو نشاندن آتش، عملیات اطفای حریق به صورت خودکار و از طریق مانیتورهای پر قدرت خودرو صورت میگیرد. به طور معمول، و به ویژه در خودروهای سنگین آتشنشانی فرودگاهی دو مانیتور نصب شده است، یکی برای پرتاب کف به روی شعلههای آتش و دیگری برای پاشش همزمان پودر سازگار با کف. نکته دیگر ضرورت حرکت خودروی مزبور حین پرتاب کف است. از این نظر به طور معمول پمپ آتشنشانی خودروهای سنگین فرودگاهی دارای موتور جداگانه از موتور خودروی آتشنشانی بوده و به صورت موتور پمپ واحد عمل میکند.
۶- خودروی آتشنشانی صنعتی: بسیاری از صنایع به علت نوع مواد اولیه مصرفی، فرایند تولید و یا نوع تولیدات، در معرض انواع مخاطرات منجر به آتشسوزی و انفجار هستند. از جمله این صنایع، میتوان به صنایع شیمیایی و پتروشیمیایی اشاره نمود. برای مقابله با حوادث احتمالی در این گونه صنایع نیز خودروهای ویژهای طراحی و ساخته شده است. از نکات بارز این خودروها میتوان به وجود مخزنهای متعدد انواع مواد خاموش کننده، مانیتور تلسکوپی و… اشاره کرد. خودروی آتشنشانی چند حالته، یکی از خودروهای سنگین مخصوص اطفای حریق صنعتی است که انواع مخزن آب، کف، پودر خاموش کننده و گازکربنیک در آن نصب شده است. در بعضی از صنایع، مثل صنایعی که از فلزات قابل اشتعال سدیم، منیزیم و… استفاده مینمایند، میتواند از خودروهای پودرپاش که حاوی «پودر خشک» است، استفاده کرد.
۷- خودروی آتشنشانی جنگل: برای مبارزه با آتشسوزی در عرصههای جنگلی خودروهایی مورد نیاز است که بتوانند به راحتی از جادههای کوهستانی و ناهموار عبور کنند. خودروهایی با مخزن آب به نسبت کوچک، موتور قوی و شاسی محکم. در این مورد نیز انواع خودرو طراحی و ساخته شده است. به عنوان مثال خودروهایی که با استفاده از شاسی وانت و کامیونت دو دیفرانسیل تولید شدهاند. برای تولید خودروهای قدرتمندتر، از خودروهای شنیدار نیز کمک گرفته شده است.
۸- خودروی نجات و حوادث ویژه: این گروه از خودروهای امدادی به طور معمول از نظر شکل ظاهری شبیه به خودروهای معمولی آتشنشانی بوده، اما برخلاف آنها، فاقد مخزن آب کف بوده، پمپ آتشنشانی هم ندارند! بلکه در فضای داخلی اتاق ابزار آنها، به طرز ماهرانهای انواع و اقسام وسایل و تجهیزات نجات، جای گرفته است. تا در حوادث و سوانح مختلف مثل تصادفات رانندگی و سوانح جادهای، ریزش آوار، وقوع سیل و… برای کمک به افراد درگیر و آسیب دیده، مورد استفاده قرار گیرند. خودروهای نجات چه از نظر نوع و ظرفیت خودرو و چه از نظر کاربری در انواع و اقسام مختلف تولید شدهاند. گروهی از این خودروها به طور اختصاصی برای مقابله با حوادث ویژه طراحی شدهاند. در خودروی مزبور انواع لباس حفاظتی، وسایل تشخیص نوع مواد خطرناک، مواد خنثی کننده، وسایل جمعآوری و جلوگیری از ریزش مواد و… جای داده شده است.
۹- خودروی فرماندهی و هدایت عملیات: وقوع حوادث شدید و مهم باعث شده است که سازمانهای آتشنشانی ضرورت و اهمیت واحدهای سیار فرماندهی را به خوبی احساس نمایند. این گروه از خودروها، با توجه به همین ضرورت طراحی و ساخته شدهاند. در داخل خودروهای مزبور با استقرار انواع وسایل ارتباطی شامل کانالهای مختلف بیسیم، فاکس و تلفن همراه و ماهوارهای، تلویزیون مدار بسته و… همچنین میز کنفرانس و محیط مناسبی برای فرماندهان آتشنشانی ایجاد گردیده، در نتیجه آنها قادرند در اسرع وقت انواع سیستمهای مدیریت بحران و یا فرماندهی حادثه را طراحی و اجرا نمایند. انواع سیستم های مدیریت بحران و یا فرماندهی حادثه را طراحی و اجرا نمایند.
۱۰- خودروی پشتیبانی: انواع تانکرهای حمل آب، خودروهای حمل گالنهای کف، خودروی حمل سیلندرها و تجهیزاتمربوط به دستگاه تنفسی با هوای فشرده، انواع خودروهای حامل تجهیزات تأمین روشنایی، جرثقیل، لودر، بلدوزر و… تجهیزات این گروه از خودروهای آتشنشانی را تشکیل میدهند. نویسندگان: حسن تنها و فرشید قاسملو
در یک محیط بسته که آتش وجود دارد
بعد از مدت زمانی به علت بسته بودن دربها و پنجره ها اکسیژن مورد نیاز برای
سوختن کاهش می یابد و در نتیجه ناقص سوزی سوخت آغاز می شود.
حتی ممکن است در اثر کمبود اکسیژن شعله آتش خاموش شده و کند سوزی ادامه
پیدا نماید و مواد نیم سوز می تواند محیط را به طور خطرناکی با بخارات و
گازهای قابل اشتعال پرکند و با رسیدن هوای کافی ( مثلاً به واسطه باز شدن
یک درب )، بخارات و گازهای قابل اشتعال داغ دچار آتش سوزی ناگهانی و یا حتی
انفجار می شوند. گاهی اوقات یک گوی آتشین از محل ورود هوا به اتاق به
بیرون می آید و این به ویژه برای مأموران آتش نشانی که اتاقها را برای نجات
بازماندگان مورد بازرسی قرار می دهند بسیار خطرناک است. از این رو باید
قبل از ورود به اتاق های بسته، آنها را به شکل کنترل شده ای تهویه نمود.
فلاش آور Flash Over
شعله ورشدن یا گر گرفتن به مرحله ای گفته می شود که آتش با یک حرکت سریع و
همه جانبه تمامی مواد سوختنی و فضا را یکپارچه مشتعل می کند. ابتدا بخارات
حاصل از سوخت در نزدیکی سطحی که متصاعد شده اند می سوزند و در این فاصله
به طور عادی مقدار هوای دسترس بیش از مقدار مورد نیاز است. در این زمان
عامل کنترل کننده سرعت احتراق، مساحت سطح ماده سوختی است. تداوم دوره رشد
به عوامل متعددی بستگی دارد، اما لحظه بحرانی وقتی فرا می رسد که شعله های
آتش به سقف برسند. با گسترش آتش به سطح زیر سقف، مساحتی که دچار آتش سوزی
شده است به مقدار زیادی افزایش می یابد. در نتیجه تابش حرارت به طرف سطح
مواد قابل احتراق به طور محسوسی افزایش می یابد در یک اتاق معمولی، با
مبلمان و دکوراسیون معمولی این اتفاق در دماهای حدود 550 درجه سانتیگراد رخ
می دهد. در اینجا باقیمانده مواد سوختی به سرعت به دمای آتش خود رسیده و
ظرف 3-4 ثانیه مشتعل می شوند.
1-3-8 - بلوی BLEVE
انفجار ناشی از افزایش فشار بخار حاصل از جوشیدن مایع :
یکی از عمده ترین انفجارات که در این گروه قرار دارد انفجار در اثر ازدیاد
فشار ناشی از افزایش فشار بخار حاصل از جوشیدن مایع می باشد و این
انفجارات بنام
BLEVE = Boiling liquid Expanding Vapor Explosion می باشد. این نوع انفجار از
عمده ترین انفجارات مخازن بوده که سبب دو یا چند تکه شدن مخزن مایع در یک لحظه
می شود. انفجار این مخازن زمانی صورت می گیرد که درجه حرارت مایع داخل
مخزن به بالاتر از نقطه جوش خود ( در فشار اتمسفر) برسد. بیشتر انفجارات
BLEVE متوجه مخـازن گازمایع(LP-Gas ) می باشد که اکثر این مخازن در اثر
حریقها به علت جذب حرارت و وقوع عمل فوق منفجر می شوند. همزمان با ازدیاد
فشار، در اثر حرارت، بدنه مخازن نیز ضعیف تر شده و عمل انفجار صورت می
گیرد. البته این انفجارات فقط مختص به مخازن محتوی مایع یا گاز قابل اشتعال
نبوده بلکه دیگهای بخار در اثر کارنکردن سوپاپ اطمینان یا تحت فشار بیش از
حد قرار گرفتن و یا حرارت بیش از اندازه دیدن و همچنین انتخاب نامناسب دیگ
از نظر گنجایش سبب چنین حالتی از انفجار می شود. چون در این سیستمها عمل
تخلیه ماده محتوی مخزن به هنگام ازدیاد فشار داخلی، فیزیکی می باشد
بنابراین اگر محتویات درون مخزن قابل اشتعال باشد عمل احتراق و تولید حرارت
نیز در اثر آزاد شدن این مواد وجود خواهد داشت و این عمل اشتعال پدیده دوم
از BLEVE می باشد.
اگرچه اکثر BLEVE شامل ضعیف شدن مخازن در نتیجه قرار گرفتن در معرض شعله
است ولی تعداد کمی از این انفجارات در نتیجه عوامل دیگر از قبیل خوردگی یا
نیروهای حاصل از ضربه است.
سرویس و نگهداری نردبانها
نردبانهای فلزی آتش نشانی در معرض بعضی از مشکلات چون رطوبت و تغییرات آب و هوا که بر روی نردبانهای چوبی اثر می گذارد، قرار نمی گیرند ولی در هنگام بازرسی باید تمام قسمتهای نردبان از جمله ستونها، پله ها، گیره ها، طناب، قرقره ها، بست ها، پرچ ها، و دیگر قطعات آن دقیقاً بازدید شود.
اگرچه نردبانهای آتش نشانی مرتبا سالی یکبار موردبازرسی وآزمایشات بارقرارمیگیرند ولی آتش نشانان نیزباید نقایص رادرهنگام تمیز کردن وتحویل تحول متوجه شوند واطلاع دهند
بسیار مهم خواهد بود که قبل از
اینکه نردبان درمعرض هر گونه تست یا آزمایش فیزیکی قرار گیرد، ابتدا از
آنها بازرسی کامل بعمل آید. از جمله مواردی که باید مورد بازرسی قرار گیرد
عبارتند از:
1ـ پله های نردبان برای تحمل فشار ( وزن ) چک شوند.
2ـ ستونهای نردبان چک شود.
3ـ پیچها و پرچها و جوشها شل و لق نشده باشد.
4ـ گیره ها ، پله ها ، کفشکها ، قرقره و طناب ، جهت سالم بودن بازدید شود.
آزمایش تحمل بار برای کلیه نردبان های آتش نشانی عبارت است از:
1ـ آزمایش افقی نردبان
2ـ آزمایش عمودی نردبان
تمام نردبانهای کشویی باید مورد آزمایش توانایی تحمل بار (وزن) قرار گیرند که این آزمایش در موارد زیر انجام می گیرد:
الف ـ حداقل سالی یکبار ،
ب ـ هر زمانی که از ایمن بودن یا سلامت نردبان مشکوک هستید،
ج ـ بعد از هر وقت که نردبان تحت تأثیر اضافه بار قرار گیرد.
شرح آزمایش افقی :
نردبان باید در قسمت پهنایش بصورت افقی روی زمین قرار گیرد. نردبان کشویی
باید تا حداکثر طولش باز شود، زیر اولین پله آنها در هر دو طرف نردبان لوله
ای استوانه ای به قطر یک اینچ قرار می گیرد.
این آزمایش باید در سطحی صاف انجام شود. آزمایش در وسط نردبان به اندازه
16 اینچ انجام و باری بیش از کارکرد نردبان به سطح 16 اینچ میانی آن اعمال
می کنند و در این حالت نردبان باید در آزمایش سالم بماند، یعنی وزنی حدود
350 پوند یا 159 کیلوگرم را بمدت یک دقیقه، تحت فشار (بار) قرار داده می
شود، پس از یک وقفه، لبة زیرین ستون (ریل) قبل از آزمایش و بعد از آزمایش
اندازه گیری می شود.
اختلاف دراندازه گیری 0/5اینچ درطول نردبان 25فوت یاکمتر اختلاف دراندازه گیری 1اینچ طول نردبان 26الی34فوت اختلاف دراندازه گیری 1/5 اینچ طول نردبان بیش از35 فوت
در نردبانهای کشویی می باید به نکات زیر توجه خاصی شود:
کار در فضاهای بسته
فضاهای بسته confined space
•محیط های محصور مکانهایی هستند که محل ورود آن به اندازه یک فرد می باشد
ونمی توان داخل آن توقف دائم وطولانی مدت داشت برای ورود به این مکانها
حتما اخذ مجوز مربوطه الزامیست اگر میزان اکسیژن کمتر از 19.5% درصد باشد
استفاده از دستگاه هوای فشرده الزامیست.
نمونه هایی از فضاهای بسته
1. مخازن
2. ورودی ها manhole
3. دیگهای بخار
4. کوره ها
5. مجراهای فاضلاب
6. سیلو ها
7. قیف ها
8. اطاقهای کنترل برق
9. معادن زیر زمینی
10. داخل لوله ها وکانالها
11. مجاری سیستم های تهویه
12. تونل ها
13. انبار های مسقف مواد شیمیایی
14. گودالها وچاله ها
خطرات بالقوه در فضاهای محصور
1. کمبود اکسیژن کمتر از 19.5%
2. گازهای سمی یا آتش گیر و گازهایی که جایگزین اکسیژن شده اند
3. وسایل متحرک وگردنده که برق آنها قطع نشده باشد
4. ورودی وخروجی هایی که blank نشده یا بسته نشده باشند
5. باقیمانده فراورده های قبلی گاز ،مایع و بخار
6. لغزیدن ،افتادن یا سقوط به داخل فضاهای محصور
7. کمبود نور و روشنایی
8. حرارت وگرما
9. بوی نامطبوع
10. برق گرفتگی
تعاریف
•حد پایین انفجار L.E.L
•حد بالای انفجار U.E.L
•حد تماس زمانی بلند مدت 8 ساعته LTEL
•حد تماس زمانی کوتاه مدت15 دقیقه STEL
مثال
حد پایین انفجار برای متان 5% است یعنی اگر گاز متان با 95% هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
حد بالای گاز متان UEL معادل 15% می باشد که اگر با 85%هوا مخلوط شود و در معرض حرارت باشد قابلیت انفجار دارد
کمترین حد قابل انفجارLEL
بیشترین حد قابل انفجار UEL
Upper explosive limit -UEL TOO Rich بسیار زیاد -اشباع
Methan (ch4)
In air Explosive Envelop آماده انفجار
(Explosive rang)
Lower explosive
Limit-LEL TOO lean کم- رقیق
علائم غلظت
19.5% حداقل میزان اکسیژن قابل قبول
15-19% کاهش قدرت فعالیت و عدم هماهنگی در حرکات
12-14% افزایش تعداد تنفس وقدرت تشخیص کم
10-12% افزایش تعداد نفسها وضربا ن قلب و آبی شدن رنگ لبها
8-10% از دست دادن قدرت تفکر ضعف شدید حالت تهوع استفراغ وبیهوشی
6-8% در 8 دقیقه مرگ در 6 دقیقه 50% احتمال زنده ماندن و4-5 دقیقه امکان احیا وجود دارد
4-6% در 40 ثانیه کما بیهوشی ومرگ
وضعیت های خطرناک
به دلایل مختلف ممکن است مقدار اکسیژن در فضاهای محصور کم یا اصلا وجود نداشته باشد
1. Purge کردن با گاز خنثی مانند نیتروژن
2. جایگزینی با گازهای دیگر از واحد های مجاور
3. کمبود اکسیژن بخاطر اکسید شدن (زنگ زدن ) فلزات داخل محوطه های محصور
4. کمبود اکسیژن بخاطر آتش ،جوشکاری وبرشکاری
کمبود اکسیژن به عنوان بزرگترین عامل خطر در محوطه های محصور به حساب می آید
تهویه
قبل از شروع و در طول مدت کار در محوطه های محصور باید عمل تهویه بخوبی انجام شود
کاربرد فنهای الکتریکی جهت تهویه در محیط های محصور که قبلا محتوی گاز ،مایعات نفتی ویا مواد شیمیایی بوده است ممنوع می باشد
فن هایی که با فشار هوا کار میکنند برای این کار مناسب هستند .
روشنایی
برای تامین روشنایی در محوطه های محصور که محتوی گاز،مایعات نفتی یامواد
شیمیایی بوده است باید از وسایل ضد جرقه flame proof استفاده نمودجریان
برق حتما از نوع مستقیم DC باشد .
هرگز از ماسکهای تنفسی معمولی برای کار در فضاهای بسته استفاده نکنید
از ماسکهای تامین کننده هوا SCBA –BA استفاده نمایید
شخص standby باید ارتباط خود را به هر طریق با فردی که داخل است حفظ کند ،خواه با مشاهده، شفاهی یا رادیو بیسیم
Rescue and Emergency procedures
دوره های امداد ونجات را فرا گرفته ووسایل مربوطه را نیز آماده داشته باشید
بطور خلاصه موارد ایمنی فضاهای بسته عبارتند از :
پایش هوای داخلTesting and monitoring
تهویهVentilating
وسایل حفاظت فردیPersonal protection (PPE)
ارتباطاتCommunication
روشناییLighting
موانع وحفاظ هاBarriers and shields
ورود و خروجEntry and exit
امدادو نجاتRescue and emergency
چند نکته :
•حتما تابلوی (ورود ایمن یا ورود ممنوع ) را در محل کار نصب نمایید .
•رسوبات ولجن کف مخازن را خوب هم بزنید تا اگر گازهای محبوس شده وجود دارند آزاد شوند .
•یک نسخه از پرمیت مذکور درمحل کا ر نصب شود
•کمر بند ایمنی HARENESS وlife line حتما تعبیه شود
ایمنی در حمل و نقل
کالاهای خطرناک مواد و اقلامی هستند که برای انسانها و تاسیسات خطر بالقوه
دارند و مطابق ضوابط اداره حمل ونقل آمریکا[1]در 9 کلاس طبقه بندی شده
اند.
DOT سازمانی آمریکایی است برای حمل و نقل، انبارداری و نگهداری مواد خطرناک.
تقسیم بندی های این سازمان بسیار گسترده است بطوری که این سازمان حدود
3000 ماده را شناسایی و طبقه بندی کرده و آنها را مشمول قانون حمل و نقل
مواد خطرناک[2] کرده و نقش تنظیم و برچسب گذاری و حمل و نقل مواد خطرناک
را به انجام رسانیده است.
این سازمان زیر مجموعه وزارت راه و ترابری کشور ایالات متحده آمریکاست.
این سازمان برآورد نموده است که در سال 2008 در آمریکا به استثنای محموله
های خط لوله و تانکرهای اقیانوس پیما، روزانه 817000 محموله خطرناک به وزن
پنج ممیز چهار میلیون تن حمل و نقل شده و این یعنی سالانه300 میلیون تن
محموله خطرناک با وزن دو میلیارد تن.
مواد خطرناک بحث شده، هجده درصد کل محموله های جابجایی بوده و بیشترین
میزان حمل و نقل مواد خطرناک در سامانه ها، مواد نفتی و مشتقات آنهاست.
توجه: بر اساس قوانین، حمل و نقل مواد خطرناک از طریق هوایی ممنوع است.
توجه: این سازمان، دستورالعملها و مقررات را در خصوص مقاصد تجاری و مبادلات بین الملی تهیه می کند.
طبقه بندی 9 گانه:
طبقه 1 ) مواد منفجره که شامل شش طبقه فرعی است
هر ترکیب شیمیایی یا مخلوط یا وسیله ای که هدف اولیه یا عمومی آن عمل کردن
از طریق انفجار با آزاد سازی ناگهانی گاز و انرژی است، ماده منفجره نام
دارد.
موادی که برای انجار ساخته می شوند، حتی وسایل یا ابزار مثل چاشنی در دسته مواد منفجره قرار دارند.
طبقه 2 ) گازها :
2-1 ) گازهای آتشزا (در مقادیر بیشتر از 3000 لیتر در یک وسیله نقلیه مخزنی جاده ای ، یک واگن مخزنی ریلی یا مخزن سیار) .
2-2 ) گازهای غیر آتشزا و غیرسمی.
2-3 ) گازهای سمی.
طبقه 3 ) مایعات آتشزا (مایعات آتش زا در گروه های بسته بندی یک و دو در
مقادیر بیشتر از 3000 لیتر در یک وسیله مخزن دار جاده ای ، یک واگن مخزن
دار ریلی یا یک مخزن سیار) .
طبقه 4 ) جامدات آتشزا:
4-1 ) عناصر با عکس العمل خودبخود و عناصر با عکس العمل خنثی
4-2 ) عناصر قادر به احتراق ناگهانی.
4-3 ) عناصری که با تماس با آب تولید گازهای آتشزا میکنند.
طبقه 5 )
5-1 ) عناصر اکسید کننده (مایعات اکسید کننده گروه بسته بندی یک در مقادیر
بیشتر ا ز 3000 لیتر در یک وسیله مخزنی جاده ای، یک واگن مخزنی ریلی یا
مخزن سیار).
5-2 ) پراکسیدهای آلی
طبقه 6 ) عناصر سمی و عفونت زا
دسته آ: بسیار خطرناک که مقدار کمی از آن در آب یا هوا خطرناک خواهد بود. مثل آرسنیک و دی اکسید نیتروژن.
دسته بی: خفیف تر از آ
طبقه 7 ) مواد رادیو اکتیو: در ادامه بررسی میشوند
طبقه 8 ) عناصر خورنده
طبقه 9 ) کالاها و مواد خطرناک متفرقه
در صورتی که ماده خطرناک تابع سازمان( دی ا تی) باشد، باید این موارد در نظر گرفته شود:
1- اگر بیش از یک ماده خطرناک حمل شود، باید جداگانه بسته بندی شده و طبق کلاس مواد خطرناک جداسازی شود.
2- مواد خطرناک را در فضاهایی که اشخاص در وسایل نقلیه مستقر می شوند،
قرار ندهیم. علاوه بر آن ماده شیمیایی را در محلی که در وسیله نگهداری شده،
رها نسازیم.
3- موادی که تحت سرمای شدید نگهداری شده اند باید بوسیله تخلیه گاز مجهز
باشند و مطمئن شویم که گازهای حاصله، امکان نفوذ به محفظه افراد را نداشته
باشند.
4- ماده باید یک کد داشته باشد که اشاره به کد یا عددی در سازمان باشد.
نظام طبقه بندی نه گانه و نصب برچسب ها و پلاکاردها در اکثر کشورها نافذ
است و به مردم کمک می کندکه به سرعت، کالاهای خطرناک، خواص آنها و خطرات
آنها را شناسایی کنند.
Segregation
کنار هم چیدن نه طبقه
چیدن مواد از طبقات مختلف جهت حمل و نقل را جهت کالاهای سازگار و ناسازگار تحت مقررات خاصی انجام می دهند.
مواد شیمیایی چه در هنگام انبار کردن و چه در انتقال باید طبق این ضابطه
عمل شوند، تا مطمئن شویم در صورت ریزش و نشتی با هم ترکیب نشوند:
NA
در این مورد جداسازی شامل دو کلاس نیست و دو ماده می توانند در یک جا قرار داده بشوند، بدون اینکه خطری متصور بشود.
SG
در این مورد دو کلاس باید از هم جداسازی شوند و حداقل سه متر فاصله بین آنها موجود باشد.
FS
دو طبقه مربوطه باید جداگانه حمل و نقل شوند.
PR
در این حالت دو کلاس از مواد خطرناک نباید در یک محفظه یا اتاق قرار
گیرند، بلکه در دو اتاق چسبیده به هم ، هم نباشند. بنابراین در دو اتاق
مجزا و با حداقل 10 متر فاصله قرار گیرند.
مثال:
خورنده / مایعات اشتعالزا / منفجره
در صورت استفاده از وسیله نقلیه شخصی ، حتماً به داشتن زنجیر چرخ و سایر وسایل ضروری خودرو اطمینان داشته باشید و بعد از چک کردن تجهیزات خودرو اقدام به رانندگی کنید.
هوای سرد، رطوبت، وزش باد و خستگی مفرط چهار عامل مهم در سرمازدگی هستند پس خود را در مقابل آنها ایمن کنید.
از مسیرهای با شیب تند سنگی و یخ زده با دقت و احتیاط و با حواس جمع عبور نموده و از کمک به یکدیگر غافل نشوید.
در صورت رانندگی در مسیر های خارج از شهر حتما ً لباس گرم و خوراکی همراه داشته باشید
در صورتی که لباستان در اثر قرار گرفتن در محیط خیس شد ، سریعاً لباسهایتان را در محیطی امن و بدون سرما عوض کنید.
در صورت سرمازدگی کودکان ، حتماً کودک را به محلی مسقف برده، همه لباسهای خیس او را درآورید زیرا گرمای بدن او را میگیرند. بدن کودک را در آب گرم (42-40 درجه سانتیگراد) فرو کنید تا موقعی که حس بدنشان دوباره برگردد.
در شرایط بحرانی با حفظ خونسردی ولی با سرعت عمل بیشتر به نقطه امنی بروید یا اگر ممکن است برگردید.
استفاده از هرگونه بخاری با سوخت فسیلی اعم از دودکش دار و بدون نیازبه دودکش در حمام غیر مجاز است.استفاده از بخاریهای بدون نیاز به دودکش در اتاق خواب بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره 1-ISIRI7268 مجاز نیست.توصیه میشود از نصب بخاریهای زمینی دودکش دار در اتاقهای با مساحت کمتر از 12 متر مربع پرهیز شود و در صورت نصب، هوای مورد نیاز بخاری از زیر درب اطاق تامین و تهویه شود.استفاده از بخاریهای دیواری دودکش دار و شومینه در اتاق غیر مجاز است.توصیه میشود در همه مکانهایی که وسایل گازسوز استفاده میشود، برای افزایش ضریب ایمنی محل، از سنسورهای حساس به گاز co استفاده شود.
در صورتی که در مکانی خارج از شهر در میان برف و سرما گیر افتادید ، سعی کنید گوشی همراه خود را در جیب گرم نگه دارید و فقط برای تماس های ضروری با مامورین امدادی از آن استفاده کنید ، زیرا در دمای پایین گوشی به راحتی خاموش میشود.
در
فصل سرما توصیه میشود دریچه کولر بسته شود، زیراکانال کولر به علت داشتن
ارتفاع و قطر بیشتر نسبت به دودکش ساختمان، عمل دودکشی قوی تری انجام
میدهد و میتواند به عنوان دودکش عمل کند و جریان خروج دود از دودکش به
صورت معکوس انجام شود.
این عمل به ویژه هنگامی که منافذ ورود هوا به داخل فضای بنا مسدود باشد
بهتر و راحت تر صورت میگیرد و میتواند در حالت جریان معکوس یعنی عمل ورود
هوا از دودکش و خروج حرارت و محصولات احتراق از کانال کولر صورت گیرد.
آیا قراردادن سر دودکش در داخل ظرف آب عمل درستی است؟
خیر، در این حالت به هیچ عنوان محصولات حاصل از احتراق نه جذب آب شده و نه
در آن حل میشود و با این عمل محصولات احتراق شامل co و co2 یا از طریق
بخاری و یا از طریق دودکش در محیط پخش میشود که این عمل بسیار خطرناک است.
جلوگیری از آتش سوزی در منازل!!!
1. در تک تک طبقات خانه آلارمهای هشدار دهنده دود نصب کرده، آنها را عاری
از گرد و غبار نگاه داشته و هفته ای یک بار آنها را امتحان کنید. سعی کنید
آلارمهای هشدار دهنده ده ساله بخرید؛ وگرنه مجبور می شوید هر سال باتری
آلارمها را عوض کنید.
2. یک برنامه واکنش در زمان آتش سوزی تهیه کنید تا همه افرادی که در خانه
شما هستند بدانند در صورت وقوع آتش سوزی چگونه باید فرار کنند.
3. خروجی های خانه خود را عاری از موانع حفظ کنید تا افراد بتوانند در
صورت وقوع آتش سوزی از آنها فرار کنند. مطمئن شوید که ساکنان می توانند به
آسانی کلید در و پنجره های خانه را پیدا کنند.
4. در آشپزخانه خیلی مراقب باشید – حوادث حین آشپزی به بروز 59 % آتش سوزی
های خانه ها منجر شده اند. هرگز کودکان را بدون سرپرست در آشپزخانه تنها
رها نکنید.
5. اگر با روغن داغ آشپزی می کنید خیلی مواظب باشید؛ اگر از سرخ کن های
برقی استفاده نمی کنید، خرید آنها را در دستور کارتان قرار دهید.
6. هرگز شمعهای روشن را رها نکنید و بروید، و مطمئن شوید که روی جاشمعی
مناسب و روی یک سطح مقاوم در برابر حرارت به دور از مواد قابل اشتعال قرار
داشته باشند.
7. مطمئن شوید که ته سیگارها را به طور کامل خاموش کرده باشید و با دقت تمام آنها را دور بیاندازید.
8. بار اضافی روی پریزهای برق وارد نکنید. به یاد داشته باشید – یک پریز، یک دوشاخه.
9. کبریت و فندکها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
10 . هنگامی که خسته هستید یا مشروب نوشیده اید خیلی مواظب باشید. نیمی از
تمام موارد فوت در آتش سوزی های خانگی بین ساعات 10 شب تا 8 صبح روی می
دهند.
11 . تلویزیون یا سایر دستگاه های برقی را روی حالت استند بای یا آماده به
کار رها نکنید چون می تواند به بروز آتش سوزی منجر شود. اگر از دستگاه های
برقی خود استفاده نمی کنید، همیشه آنها را خاموش کرده و سیم برق شان را
پریز بکشید.
12 . هرگز در تخت خواب سیگار نکشید.